Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kabadayı A., Aydoğan N. N.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2025 - 2026
Son yıllarda daha da artan doğal afetlerin zararlı etkileri bitki örtüsü, iklim, jeomorfolojik özellikler gibi fiziksel faktörlerle doğrudan ilişkili olduğu gibi nehir havzalarındaki insan faaliyetleri, nüfus artışı ve plansız kentleşmeyle de doğrudan ilişkilidir. Değişen iklim koşulları nedeniyle doğal afetlerin, özellikle de sellerin daha sık meydana geldiğini ve daha büyük zarar verici etkilere sahip olduğunu ileri sürmek de mümkündür. Ek olarak, başta sel olmak üzere meteorolojik felaketlerin sıklığının artmasının ve bunların yıkıcı etkilerinin değişen iklim koşullarıyla bağlantılı olduğunu ileri sürmek akla yatkındır. Meteorolojik felaketlerin, özellikle de taşkınların artan sıklığının ve bunların yıkıcı etkilerinin değişen iklim koşullarıyla bağlantılı olduğunu ileri sürmek akla yatkındır. Özellikle son 20 yıldır milletimiz için büyük bir tehdit oluşturan sel ve taşkınlar, birçok ülkede olduğu gibi hem maddi hasara hem de ölümlere neden oluyor. Özellikle son 20 yılda milletimiz için büyük bir tehdit oluşturan salgınlar, birçok ülkede olduğu gibi hem maddi hasarlara hem de ölümlere neden olmaktadır. Ülkemizin İç Anadolu Bölgesinde yer alan Yozgat İlinin Şefaatli ilçesi kent merkezi, Delice çayı ve kollarından Kanak ile Karasu çaylarının taşkın alanı içerisinde kalmaktadır. Kanak ve Karasu çaylarının yukarı havzaları çok geniş olan ve birçok dere tarafından beslenen bir çay olduğundan kent merkezi taşkın riski altındandır. Son yıllarda küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle ani ve büyük yağışlar görüldüğünden dolayı bu tehlikenin boyutlarının bu çalışma ile belirlenmesi ve yerel yönetimlere sunulması önem arz etmektedir. Taşkın risk analizinin yapıldığı bu çalışmada taşkın risk gruplarının belirlenmesi için eğim, bakı, toprak, arazi kullanımı, jeoloji, yağış ve yükseklik olmak üzere yedi (7) parametreden oluşan çok kriterli karar verme yöntemlerinden birisi olan Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHP) kullanılacaktır. Yozgat İl Şefaatli ilçe merkezinde Delice çayı kollarından Kanak ve Karasu çaylarının havzalarının taşkın risk analizi Coğrafi Bilgi Sistemleri tekniklerinden yararlanarak gerçekleştirilecektir. Yine taşkın risk analizleri için örnek bir taşkın modeli oluşturulacak ve bu model sayesinde olası bir taşkın anında yerleşim alanlarında risk teşkil edebilecek bölgelerin belirlenmesi sağlanacaktır. Böylece afet öncesi, sırası ve sonrasında ne gibi önlemler alınabileceği ve bu afetin en az zararla nasıl atlatılabileceği konularında bir model geliştirilecektir. Bu çalışmadan elde edilecek sonuçlara göre öncelikle bir makale çalışması yapılacaktır. Sonuçlar ilçede yerel yönetim birimleri ile paylaşılarak kısa, orta ve uzun vadeli alınacak tedbirler konusunda örnek çalışma olarak sunulacaktır. İleriki aşamada kurumlar ile iş birliği sağlanarak kent merkezinin taşkın riskinden korunmasına katkı sunulacaktır.