TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024
Bitkilerin içerdikleri biyoaktif moleküllerin cilt hastalıklarına karşı koruyucu etkiye sahip olduğu eski zamanlardan beri bilinmektedir ve antioksidan özelliklere sahip olan, yara iyileşmesini destekleyebilen fitokimyasal maddeler sayesinde terapötik uygulamalar için yeni ajanlar olarak ortaya çıkmaktadır. Yara iyileşmesi ve cilt hastalıklarında bitkiler aynı zamanda yara onarım süreci aşamalarında yara iyileşmesini destekleyebildikleri gibi ayrıca mikrobiyal enfeksiyonlara karşı da direnç ile mücadele için umut verici alternatif kaynaklar olmaktadır. Fibroblast hücreleri, yaranın iyileşme sürecinde geç inflamatuar aşaması ve derideki yaranın üzerinin kapanmasına kadar geçen süreçte yaranın onarımı için önemli bir rol almaktadırlar. Fibroblast hücrelerinin çoğalmasını, hücrelerin göçünü sağlayacak ve doku yenilenmesini destekleyecek yeni terapötik yöntemlere ihtiyaç vardır. Çalışmada fibroblast hücresi olan L929 hücre hattı kullanılacaktır. Endüstriyel alanlarda sıklıkla kullanılan sebze ve meyveler yan ürün olarak kabuk atıkları oluşturmaktadır. Elma kabuğu içerdiği fenolik maddeler sayesinde antioksidan ve antiinflamatuar özellikler gibi önemli biyolojik aktivitelere sahip doğal bir kaynaktır. Soğan kabuğu gibi yan ürünlerin biyolojik aktivitesi ve metabolitleri üzerine literatürde yeterli çalışma bulunmamaktadır. Soğan kabuğu ekstraktının yara onarımında antibakteriyel bir ajan olarak etki göstermesi ve yara onarımını kolaylaştıran etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Çalışmada atık soğan kabuklarından sağlık alanında kullanılabilecek, toksik olmayan ve terapötik özellikte olan bir boyar madde ve elma kabuklarından da bir ekstrakt elde edilecektir. Kabuklardan elde edilen iki ürün bir araya getirilip karışım oluşturulacak ve L929 fibroblast hücre hattında yara iyileşme testi ile etkisine bakılacaktır. Çalışma sonucunda elde edilecek veriler, farmasötik açıdan önemli kullanım alanına sahiptir. Atık biyoaktif bileşiklerin geri dönüşümü sağlanarak ileride yapılacak birçok çalışmada kullanılacak biyolojik kaynaklar için büyük katkı sağlayacaktır.