RATLARDA DENEYSEL OLARAK OLUŞTURULAN ASİDİK DERİ YANIKLARINDA OZON (O3) TEDAVİSİNİN ETKİNLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Nevzat Emre ASLAN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2022

Danışman: Doç. Dr. Hanifi EROL

ÖZET

Sunulan çalışmada ratlarda deneysel olarak oluşturulan asidik deri yanıklarında ozon tedavisinin etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır.

Çalışma materyalini 20 adet, sağlıklı, 200-250 gr ağırlığındaki erkek ratlar oluşturdu. Çalışmaya dahil edilen hayvanlar her bir grupta 10 adet hayvan olacak şekilde deney ve kontrol grubu olarak gruplandırıldı. Grupları oluşturan ratlar genel anestezi altında torako-lumbal bölgeleri tıraş edilerek 2x3 cm alan kumpas yardımı ile ölçülerek çizildi ve steril serviyet bezi ile sınırlandırıldı. 0.1 ml %38'lik HF asit damla tarzında hazırlanan bölgeye uygulandı. Asit uygulamasının ardından damlatılan asit bölgeye yayıldı ve 2 dk boyunca yanık oluşması beklendi. Yanık oluşumunun ardından 7 gün boyunca deney grubuna 20 ml saf vazelin ozonlanarak topikal olarak uygulandı. Eş zamanlı olarak kontrol grubundaki hayvanlara ise 7 gün boyunca steril serum fizyolojik ile yıkama işlemi yapıldı. Her iki grupta da oluşan bül, eritem, nekroze alan, yara alanı, tüylenme makroskobik olarak değerlendirildi. Gruplardaki tüm hayvanlar 8. gün ötenazi edildi. Ötenazi edilen hayvanlarda deneysel asidik yara oluşturulan alandan tam kat deri örneği alındı ve %10'luk formaldehit solüsyonunda histopatolojik değerlendirme için hazırlandı. Her iki grupta da histopatolojik olarak epitel proliferasyonu, kollajenizasyon, infiltrasyon değerlendirildi ve istatistiksel olarak analiz edildi. Çalışmamızın sonuçlarına göre deney grubunda epitel proliferasyonu ve kollajenizasyonun anlamlı farklılık göstermesi ve makroskobik olarak iyileşmenin erken görülmesi; ozonun, yara iyileşme mekanizması üzerine pozitif etkisi olduğu görüldü. Ozon tedavisi uygulanan grupta fibroblast aktivasyonunun artması, kollajenizasyonun ve epitel proliferasyonun artmasına bağlı olarak ozon tedavisinin ilk müdahalede ve sonraki günlerde tedavi seçeneği olarak kullanılabileceğini kanaatine varıldı.

Anahtar Kelimeler: Deri; hidroflorik asit; ozon; yanık; yara