Akademik Veri Yönetim Sistemi
Özbay Karakuş M., Sipahi F. N.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2025
Dünya sağlık örgütü (WHO) başta olmak üzere dünya genelinde toplum sağlığı ve refahı için önemli
araştırma konularından biri olan bası yaraları, dokuların uzun süreli basınca veya sürtünmeye maruz
kalmasıyla gelişen, genellikle kemik çıkıntıların üzerinde oluşan iskemik doku kayıpları olarak
tanımlanabilmektedir. Oluşum anından itibaren doku hasarından, uzuv kaybına ağrılı fiziksel ve ruhsal
morbiditelere sebebiyet veren bası yaraları, hastanın yaşam kalitesine doğrudan etki ederek hastanede
kalış süresinin uzamasına neden olmakta, yara oluşumunu takip eden süreçte uzman doktorlardan oluşan
multidisipliner bir yaklaşımı da zorunlu kılmaktadır. Kemik çıkıntıları üzerinde gelişen sürtünme ve yırtılma
kaynaklı bu oluşumlar çeşitli faktörlerinde etkisiyle ilerleme gösterebilir. Örneğin Kaşeksi (çok zayıf olma
durumu) hastalarında deri incelmesine bağlı olarak kemikli bölgelerde deri hacminin azalmasından kaynaklı
basınç artışı, obezite hastalarında eklem üzerine yük binmesi sonucu basınç artışı, vücudun turgor basıncı
değişimleri, kronik rahatsızlıklar, yaş gibi temel etkenler sayılabilir. Literatürde yer alan yurtdışı
araştırmalarında Amerika ve Kanada gibi gelişmiş ülkelerde bası yarası tedavisinin sağlık harcamalarının
ülke ekonomisi üzerinde ciddi bir maddi kayıp oluşturduğu görülmüştür (Gencer vd. 2023).
Türkiye'de ise 2018 yılında yapılmış bir çalışmada bu oranın yıllık yaklaşık 4 milyar 112 milyon
TL olabileceği öngörülmektedir (Gencer vd. 2023).Bu ve benzeri sorunlar dikkate alındığında hastalığın en
başından itibaren oluşum göstermeden kontrol altına alınması en doğru çözüm yöntemi olacaktır.
Dikkate alınan sorunlar eşliğinde sunulan tezin temel amacı en başından itibaren hangi evrede olursa olsun
geri dönüşümü mümkün olan bu hastalığın oluşumunu ve gelişimini önlemektir. Literatürlerde yer almış
bilinen bası yarası riskleri doğrultusunda, sensör ve elektrot dizisinden oluşan giyilebilir teknoloji ürünü
hasta giysisi ve akıllı ilaç teknolojilerini bir araya getiren bir uyarı ve tedavi sistemi tasarımı
gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Hasta giysisi ve akıllı ilacın laboratuvar ortamında üretimi
gerçekleştirilecek olup sensör ve elektrotlar monte edilerek GSM haberleşme üzerinden uyarı sisteminin
çalıştırılması planlanmaktadır. İlave olarak sensör verilerinden alınacak bilgiler ile hastanın yara durum
takibi gerçekleştirilebilecek, ,elektriksel stimülasyon gibi ayrıcalıklar ile bası yarası tedavisine katkı
sunulacaktır. Diğer önemli bir katkı ise özellikle evre 3 ve evre 4 ‘ün gelişiminden itibaren oluşan bası
yarası maliyet giderlerinin düşürülmesidir.