Akademik Veri Yönetim Sistemi
Aygün Yakın E., Demir A.(Yürütücü), İnceyılmaz Mslm S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2017 - 2021
02/06/2017 tarihli ve 30084 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Cumhuriyet Üniversitesi Dini İlimler Uygulama ve Araştırma Merkezi (DİMER) Yönetmeliği ile "Ulusal İlahiyat Alan İndeksi" kurma görevi, DİMER'e verilmiştir . Ulusal İlahiyat Alan İndeksi, hakem değerlendirmesinden geçmiş olan ilahiyat alanına ait tüm makaleleri kapsayacak ve online olarak internet üzerinden hizmet verecek şekilde geliştirilecektir. İndeks, sisteme dahil edilen ilahiyat alan dergileri hakkında bilgi içerecek, dergilerin sayılarına ve sayılarda yer alan makalelere bibliyografik verileri ile birlikte tam metin erişim sağlayacak bir atıf dizini olarak kurgulanacaktır. Bu sayede dergilerin etki faktörü ve veri tabanında yer alan makalelere, yine veri tabanında yer alan diğer makalelerden yapılan atıf sayısı hesaplanabilecektir. İnternet kullanıcıları, online olarak hizmet verecek uygulama üzerinde, basit ve gelişmiş arama gerçekleştirebilecek, arama sonuçlarını listeleyebilecek, arama sonuçlarından seçtikleri sonuçları bilgisayarlarına indirebilecek ya da e-posta ile kendilerine iletilmesini sağlayabileceklerdir. İndekse kullanıcı olarak kaydolanlar, arama sonuçlarından seçtikleri sonuçları kullanıcı sayfalarına da kaydedebileceklerdir. İndekse kayıtlı yazarın veri tabanında yer alan çalışmasına atıf yapıldığında sistem otomatik e-posta mesajı ile yazarı bilgilendirecektir. İndeks, sisteme kayıtlı yazarlar, yazar üniversiteleri, dergiler ve makale odaklı istatistiki bilgiler de içerecektir. Bu kapsamda yazarların sisteme kayıtlı makaleleri ve bu makalelerin görüntülenme, indirilme ve atıf oranları; Kurum bazında o üniversiteye kayıtlı yazar sayısı, öğretim üyesinin toplam makale sayısı ve atıf alma oranı; Dergi bazında içerdiği toplam makale sayısı ile makalelerin görüntülenme, indirilme ve atıf alma bilgisi görüntülenebilecektir. İndeks, kurulum aşamasında 150 dergi ve bunlara ait makale verisini içerebilecek şekilde tasarlanacaktır. Kurulum hacmi, 150 dergi, yılda her biri en 4 sayı, her sayıda en az 10 makale, her makale en az 30 sayfa, her bir derginin en az 20 yıllık cilt/sayı/makale arşivi olduğu varsayılacaktır. Buna göre yılda 600 sayı, 6000 makale metadatası ve tam metni, 180.000 sayfa bilgi düşünülmelidir. 20 yıllık arşiv sisteme girildiğinde sistemde 150 dergiye ait 12.000 sayı, makalelere ait 120.000 metadata verisi/pdf dosya ve 3.600.000 sayfa veri büyüklüğü oluşacaktır. İndekse tüm veriler girildiğinde 3.600.000 sayfalık makale metni içinde hızlı şekilde veri arama ve bulma imkanı sağlanacaktır. Ulusal İlahiyat Alan İndeksi Projesi'nin başarısı için modern bir metin işleme/analiz yöntemi olan metin madenciliği prosedürleri uygulanacaktır. Bu kapsamda makale başlık bilgisi morfolojik olarak bileşenlerine ayrılabilecektir. Özet ve ana metin üzerinde kelime sıklıkları hesap edilebilecektir. Anahtar kelimeler çözümlenebilecek, ayırt edilerek veri tabanına kayıt edilebilecektir. İndeks terimleri, makale derleminden otomatik olarak (istatistiksel yöntemlerle) çıkarılabilecektir. Farklı kategoriler için alana özel sözlükler (lexicon) otomatik olarak çıkarılabilecektir. İndeks terimleri olarak hem kelimeler hem de kelime ve karakter seviyeli n-gramlar kullanılacaktır. Daha önce farklı alanlarda denenen indeksleme çalışmalarındaki en önemli problem, kaynakların bir formata uygun olmayan şekilde girilmiş olmasıdır. Bu nedenle geliştirilecek indeks yazılımı, mutlaka yapısal olmayan kaynak bildirimini yapısal ögelere ayırabilecek ve ilgili ögeleri veri tabanının uygun alanlarına kaydedebilecek özellikte olacaktır. Metin olarak girilmiş kaynaklar APA, MLA, Chicago gibi çok bilinen kaynak gösterme ve referans stillere dönüşüme imkân sağlayacaktır. Veri tabanında bulunan bibliyografik veriler, istenilen referans stillerinde dışa aktarılabilecektir. Kaynaklarda hatalı veya eksik girilmiş kısımlar düzeltilebilecek ve indeks yazılımı, düzeltmeler için öneri getirebilecektir. Ayrıca arama özelliği kullanılırken de sistem düzeltme önerisi getirebilecektir. Proje uygulama sürecinde ilahiyat alan dergileri ile Cumhuriyet Üniversitesi ev sahipliğinde "İlahiyat Alan Dergileri Editörler Çalıştayı" düzenlenecektir. Çalıştayda ilahiyat alanı akademik yayıncılık süreçleri, karşılaşılan sorunlar-çözüm önerileri; bilimsel yayın etiği ilkeleri, yanıltmalar ve yanıltmaları önleyecek önlemler; Türkçe ilahiyat literatüründe yaşanan atıf ve kaynak gösterme sorunları; İlahiyat alanı Türkçe-İngilizce-Arapça anahtar kelimeler veri tabanın oluşturulması ve Türkiye adresli ilahiyat alan dergilerinin ulusal ve uluslararası etki değerleri konu edinilecektir. Projenin hayata geçmesi ile Cumhuriyet Üniversitesi Dini İlimler Merkezi, ilahiyat alanı akademik yayıncılığının tüm süreçlerinde ve ilahiyat atıf dizini konusunda öncü rolü üstlenecektir. Proje sonucunda Türkiye merkezli matbu ve online hakemli ilahiyat alan dergilerinde yayımlanan tüm makalelerin, geçmişten günümüze elektronik ortama aktarılması, dijital olarak arşivlenmesi, OCR işleminden geçirilerek word ve pdf formatına dönüştürülmesi tamamlanmış olacaktır. Sonuçta; Türkiye adresli ilahiyat alanı bilimsel süreli yayınlarının, nitelik ve nicelik olarak kalitesinin, uluslararası alanda görünürlüğünün ve etki değerinin artırılmasına katkı sağlanacaktır.