Akademik Veri Yönetim Sistemi
Baş H., Boz M. A. (Yürütücü), Sarıca M., Yamak U. S., Erensoy K., Cilavdaroğlu E.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2021
Bu çalışmada yerli kazlara uygulanan suni tohumlamanın döllülük ve
kuluçka özelliklerine etkisi belirlenmiştir. Aynı zamanda doğal çiftleşmede ve
suni tohumlamada kullanılan erkek kazların semen kalite özelliklerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın hayvan materyalini 2 yaşında 72 dişi kaz
ile doğal çiftleşmede (DÇ-1: 6 adet 1 yaşlı - DÇ-2: 6 adet 2 yaşlı) ve suni
tohumlamada (ST-1: 6 adet 1 yaşlı - ST-2: 6 adet 2 yaşlı) kullanılmak üzere
toplamda 24 erkek kaz oluşturmuştur. Doğal çiftleşme ve suni tohumlama deneme
grupları (3 tekerrür), her bölmede 6 dişi 2 erkek olacak şekilde
düzenlenmiştir. Suni tohumlamada kullanılan erkek kazlar ayrı üretim
bölmelerinde yetiştirilmiştir. Semen kalite özellikleri için, semen 2 haftada
bir kez alınıp, 30 dakika içerisinde analiz edilmiştir. Kuluçka özelliklerinin
belirlenmesi için deneme gruplarından elde edilen yumurtalar 7 gün boyunca
depolanmış ve depolamadan sonra kuluçka işlemi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde
edilen verilere SPSS 20.0 istatistik paket programında Tek Yönlü Varyans
Analizi (ANOVA) uygulanmış, çoklu karşılaştırmalarda Duncan testi
kullanılmıştır. Denemede döllülük DÇ-1 grubunda daha yüksek, ST-1 grubunda ise
en düşük olarak bulunmuştur (P<0.05). Geç dönem embriyo ölümleri en düşük
ST-2 grubunda belirlenmiştir (P<0.05). Ejekulat hacmi, sperma
konsantrasyonu, sperm kalite faktörü, toplam canlı sperma, normal sperma,
macrosefal sperm, bükük-boyun sperm, anormal orta kısım sperma, immature sperm,
diğer deformasyonlar, ölü sperma ve spermatozoa motilitesi üzerine yumurta
döneminin (ocak, şubat, mart, nisan, mayıs) etkisi önemli tespit edilmiştir
(P<0.05). Tohumlama şeklinin de bükük-boyun sperm, anormal orta kısım sperma
(P˃0.05) hariç diğer özellikler üzerine etkisi önemlidir (P<0.05).