Akademik Veri Yönetim Sistemi
KÖKKAYA S. (Yürütücü), SEVİNÇ TEMİZKAN S., SAYAR E., TÜFEKÇİ E., Toy M. A., GENÇAY GÖKSU A., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - Devam Ediyor
Bovine herpesvirus-2 (BoHV-2) ve bovine herpesvirus-4 (BoHV-4), sığır popülasyonlarında hem klinik hem de subklinik enfeksiyonlara yol açabilen önemli viral patojenlerdir. BoHV-2, Alphaherpesvirinae alt familyasında sınıflanır ve özellikle meme ve deri lezyonlarıyla seyreden bovine herpes mammillitis (BHM) ve pseudo-lumpy skin disease (PSLD) tablolarına neden olur. Bu klinik durumlar süt veriminde azalma, mastitis riskinde artış ve sağım zorluklarıyla birlikte önemli ekonomik kayıplar doğurur. BoHV-4 ise Gammaherpesvirinae/Rhadinovirus üyesidir ve özellikle postpartum metritis, infertilite ve abort ile ilişkilendirilmiş; reprodüktif sağlık üzerine olası etkileri son yıllarda daha fazla ilgi görmüştür.
Uluslararası literatürde BoHV-2 ve BoHV-4’ün prevalansı farklı oranlarda bildirilmiştir. Avrupa’da BoHV-2 seroprevalansı %5–20 aralığında, BoHV-4 seroprevalansı ise bazı bölgelerde %60’lara ulaşmaktadır. Türkiye’de ise BoHV-4 ile ilgili sınırlı sayıda moleküler ve seroepidemiyolojik veri mevcutken, BoHV-2 için güncel ve sistematik bir saha çalışması rastlanılmamıştır. Bu durum, ulusal düzeyde önemli bir bilgi boşluğu oluşturmaktadır.
Bu proje, Yozgat ilinde farklı tip ve büyüklükteki sığır işletmelerinden elde edilecek serum örneklerinde BoHV-2 ve BoHV-4 antikor varlığını ticari indirekt ELISA kitleri kullanarak araştırmayı amaçlamaktadır. Toplamda en az 150 hayvandan örnek toplanacak, seropozitiflik oranları istatistiksel olarak değerlendirilecek ve saha verileriyle (yaş, laktasyon, klinik öykü, üretim durumu) ilişkilendirilecektir.
Çalışmanın sonuçları, Türkiye’de bu iki herpesvirüsün seroepidemiyolojik durumunu ortaya koyacak ilk sistematik veri seti olacak; hem bilimsel literatüre özgün katkı sağlayacak hem de yetiştiriciler ve veteriner hekimler için sahada uygulanabilir bilgi üretecektir. Böylece, hastalık kontrol stratejilerinin geliştirilmesine ve bölgesel hayvancılığın sürdürülebilirliğine doğrudan katkı sağlanacaktır.