Ahududuların MikroçoğaltımındaYeni Protokollerin Değerlendirilmesi


Creative Commons License

Balcı G. (Yürütücü), Özyalın S.

TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2024

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Nisan 2024
  • Bitiş Tarihi: Ekim 2024

Proje Özeti

İnsan beslenmesi ve sağlığı bakımından içerdiği bileşikler nedeniyle fonksiyonel gıda olarak kabul edilen ahududunu yetiştiriciliği yıldan yıla artmaktadır. Ülkemiz ahududu yetiştiriciliği açısından uygun ekolojilere sahip olması ve bu ekolojilere uygun çeşit adaptasyon çalışmaları yapılmış ve yapılmaya devam edilmektedir. Buna rağmen üretim değerleri istenen düzeyde değildir. Bunun en önemli nedenlerinden birinin üreticilerin yeterli sayıda ve kalitede fidana ulaşamaması olduğu düşünülmektedir.

Ahududuların çelikle çoğaltılamamaktadır. Mevcut fidanlar kök sürgünlerinden elde edilmekte bu yöntemde bazı sıkıntıları beraberinde getirmektedir. Klonal mikroçoğaltma, hem hastalık ve zararlılardan ari bitki üretilmesinde hem de hızlı çoğaltım yapılarak tek tip yüksek kaliteli bitkilerin elde edilmesinde önemli bir çoğaltma yöntemidir.

Denemede Heritage ahududu çeşidi kullanılmış ve mikroçoğaltımı için kullanılacak çelikler Yozgat Bozok Üniversitesine ait Gedik Hasanlı Araştırma Deneme alanlarında bulunan 6 yaşındaki bahçeden temin edilmiştir. İnvitro sürgün çoğaltma aşamasında 0.5 ml L-1 BAP (6-Benzilaminopurine) ve 0.1 ml L-1 Kinetin bitki büyüme düzenleyicileri (BBD) ile desteklenmiş MS besin ortamı kullanılmıştır. Kültürden yaklaşık 4 hafta sonra in vitro ortamda gelişen sürgünler eksplant kaynağı olarak kullanılmış ve nodal kısımları yeni besin ortamlarında kültüre alınmıştır. Yeni besin ortamlarında IBA, Triptofan, Melatonin ve PPM (0.1, 0.5 ve 1.0 ml-1L-1) eklenmiş bu şekilde in vitro klonal sürgün çoğaltımı gerçekleştirilmiştir.

Yeterli sürgün elde edildikten sonra köklendirme denemesi için IBA (Indol-3 butirik asit) [0.5, 1.0, 1.5 ml L-1], Triptofan [0.5, 1.0, 1.5 ml L-1], Melatonin [0.5, 1.0, 1.5 ml L-1] ve PPM (Bitki koruma solüsyonu) [0.5, 1.0, 1.5 ml L-1] uygulamalarının doz denemeleri yapılmıştır. Denemede Eksplantlardan oluşan sürgün sayısı, sürgün uzunluğu, Sürgün kalınlığı (mm), Sürgün başına ortalama yaprak sayısı (adet), Kök uzunluğu (cm), Kök yaş ağırlığı (g) kriterleri değerlendirilmiştir. Köklenme sonucu elde edilen bitkiler aklimatizasyon aşamasına alınacaktır