Uluslararası Hitit Üniversitesi Teknoloji ve Sanat Sempozyumu, Çorum, Turkey, 7 - 08 November 2024, pp.23-24
Günümüzde uydu görüntüleri yardımıyla toprak ve bitki üzerindeki
değişimlerin belirlenmesinde özellikle uzaktan algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi
Sistemleri (CBS) yoğun olarak kullanılmaktadır. Sağlıklı bir bitki, görünür
ışını soğurup yakın kızılötesi ışını büyük bir bölümünü yansıtmaktadır. Bunun
yanında sağlıksız bir bitki ise, görünür ışını daha çok yansıtıp yakın
kızılötesi ışın daha az yansıtmaktadır. Bu çalışmada amaç, uydu görüntüleri
kullanılarak Yozgat ili normalize edilmiş fark bitki endeksinin (NDVI) zamansal
ve yersel değişiminin son zamanlarda yoğun bir şekilde kullanılan CBS
yardımıyla tespit edilmesidir. Yozgat iline ait 2010 yılı Temmuz Landsat 4-5 TM
C2 L2 ve 2020 yılı Temmuz Landsat 8 OLI/TIRS C2 L2 uydu görüntülerinin
sınıflandırılması ile o yıllara ait yeni NDVI haritaları elde edilmiş ve
gerekli değişim analizleri yapılmıştır. Tüm uydu görüntüleri ve sayısal çizim
dosyalarında koordinat sistemi UTM WGS84 Zone 36 olacak şekilde ayarlanmıştır.
Sayısal yükseklik haritası (DEM) ASTER Global DEM adresinden 30 m çözünürlük
ile temin edilmiştir. Sonuçta Yozgat ili düzeyinde yıldan yıla yeşil bitki
örtüsündeki değişim miktarı ortaya konulmaya çalışmıştır. 2010 yılı sonuçlarına
göre Yozgat ilinde çok sağlıklı bitki materyalinin olduğu alanlar %0.18’lik bir
kısmı kaplamaktadır. Sağlıklı denebilecek düzeyde bitki materyaline sahip
bölgeler ise toplam alanın ancak %10.96’lık kadar bir kısmını oluşturmaktadır. Tarımsal
açıdan gelişimin en uygun düzeylerde olduğunu gösteren 3. ve 4. sınıf
aralıklarında 2010 yılına göre 2020 yılında azalmalar olduğu görülmektedir.
Özellikle sağlıklı bitki materyaline bakıldığında sadece Aydıncık, Çandır ve
Çekerek ilçelerinde artış olduğu belirlenmiştir. Geriye kalan 11 ilçenin
tamamında 2020 yılında 2010 yılına oranla yeşil alanlarda azalma olduğu
belirlenmiştir. Tehlikeli olabilecek düzeyde en fazla artışın yaşandığı sınıf
0-0.33 NDVI ile sağlıksız bitki materyalinin olduğu alanlarda görülmüştür.
Sağlıklı bitki materyalinde ise %59.19 gibi çok büyük bir oranda azalış olduğu
tespit edilmiştir.