SANAT TARIHI DERGISI, cilt.28, sa.2, ss.675-681, 2019 (ESCI)
Kitap, Divriği Kalesi Kazısının başkanlığını yürüten Prof. Dr. Erdal Eser’in kazı
sürecinde yakından inceleme fırsatı bulduğu Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’na dair
gözlemleri, yorum ve çıkarımlarına dayanmaktadır. Doğan Kuban tarafından “Divriği
Mucizesi”2 olarak tanımlanan ve çağının mimari ve süsleme dehasını yansıtan bu şaheser
yapı topluluğuyla karşılaştığımızda hayranlıkla birlikte açıklanması zor birçok soru
veya soruna muhatap olmaktayız. Birçok bilinmeyeni içinde taşıyan bu insanlık mirası
başyapıtı anlama ve anlatmaya yönelik şimdiye kadar yapılan çok sayıda çabanın varlığı
yadsınamaz ve şüphesiz her bir çaba saygı ve ilgiye değerdir. Böylesi “mucizevi” bir
yapının “mucizevi” sebeplerle, “mucizevi” yeteneklerle, “mucizevi” şartlarda oluşmuş
olduğu kanısına neden olan gizemlerinin ötesine geçerek gerçek mahiyetine vakıf olmak
için üzerinde daha çok çalışma yapmak ve daha çok anlama çabası içinde olmamız
kaçınılmazdır. Bildiklerimiz ve bilmediklerimizle Divriği Yapı Topluluğu hala Ortaçağ
Anadolu Türk Toplumunun yaşam felsefesi, inançları, sanat ve estetik değerlerini kavrama
yolunda hala yeterli bilgi düzeyine ulaşamadığımızı düşündürmektedir. Bu nedenle kitabın
yazarı da Divriği Yapı Topluluğunun üzerinde düşünülmesini ve tartışılmasını gerekli
gördüğü noktalara temas etmek ve farkındalık yaratmayı amaçladığını belirtmektedir.