Research Information System
Uluslararası Orta Anadolu Sempozyumu, Yozgat, Turkey, 16 - 18 May 2024, vol.1, no.1, pp.1-4, (Full Text)
Optmzasyon problemlernn çözümünde kullanılan ve yapay zekanın da br kolu olarak kabul edlen sezgsel algortmalar çok boyutlu ve çok parametrel problemlern çözümünde kullanılmaktadırlar. Parçacık Sürü Optmzasyon (PSO) algortması da yaygın ve güncel olarak kullanılan br sezgsel algortmadır. Sayısal süzgeçler bankaları snyal şleme uygulamalarında br dz süzgecn br grş snyalne uygulanmasıyla elde edlr. Bu çalışmada tasarım çn örnek br ses şaretnn 4 alt banda bölünerek tekrar brleştrlerek orjnal hale getrlmes amaçlanmıştır. Böylece süzgeçlerden veya örneklemeden oluşablecek hatalar en aza ndrlmek stenmştr. Alt bantlara bölme şlemnde kullanılan süzgeçler de süzgeç bankası olarak kullanılmışlardır. Süzgeç bankalarındak her br süzgeç br prototp süzgecn tasarlanması yardımıyla elde edlmştr. Süzgeçlern parametreler se PSO algortması yardımıyla tasarlanmıştır. PSO algortması çn parametre araştırması yapılarak en uygun parametreler belrlendkten sonra tasarım çn kullanılmıştır. Üç farklı uzunluktak prototp süzgeç tasarımı kullanılarak yne üç ayrı süzgeç bankası tasarımı gerçekleştrlmştr. Süzgeç bankalarının ve performansları süzgeç bankası grş ve çıkış şaretlernn korelasyonu ve ortalama en küçük karesel hata (mse) açısından karşılaştırılmak üzere tabloda sunularak sonuçlar karşılaştırılmıştır. Süzgeç bankası tasarımının başarısını ncelemek güncel sezgsel algortmalardan Dferansyel Gelşm (DE) Algortması kullanılmıştır. Aynı uzunluktak prototp süzgeç tasarımları DE çn kullanılarak gerçekleştrlmştr. PSO ve DE algortmalarının karşılaştırılmaları se sırasıyla tasarlanan süzgeç bankalarının korelasyon, mse açısından tabloda ncelenmştr. Kullanılan ses şaret ve tasarlanan süzgeç bankalarının çıkış şaretler çzdrlerek sonuçlar şekl üzernde de gösterlmştr. Kullanılan algortmaların yakınsama hızları da br grafk üzernde gösterlerek hang uzunluktak süzgeç bankası ve hang algortmanın daha başarılı olduğu şekl üzernden ncelenmştr. Süzgeç bankasının tasarımı le lerk çalışmalarda daha büyük ve daha genş süzgeç bankalarının daha az ver kaybı le gerçekleştrlmes amaçlanmaktadır.