KENEVİR (Cannabis sativa L.) GENOTİPLERİNDE MELEZLEME BAŞARISI VE TOHUM VERİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ


YAZİCİ L., YILMAZ G., ALSALEH A., KARADUMAN Y., EROL O.

7. INTERNATIONAL CONGRESS ON CONTEMPORARY SCIENTIFIC RESEARCH, Roma, İtalya, 30 Mart - 06 Nisan 2025, ss.461-475, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Doi Numarası: 10.5281/zenodo.15332133
  • Basıldığı Şehir: Roma
  • Basıldığı Ülke: İtalya
  • Sayfa Sayıları: ss.461-475
  • Yozgat Bozok Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kenevir; tarımsal, endüstriyel ve farmasötik alanlarda çok yönlü kullanım alanına sahip önemli bir bitkidir. Bu çalışma, kenevir (Cannabis sativa L.) genotiplerinde melezleme başarısını ve melez tohum verimini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Farklı genetik yapıların melezlenmesi, verim ve kalite özelliklerinin iyileştirilmesi açısından önemli bir stratejidir. Araştırma, tam kontrollü sera koşullarında yürütülmüş olup, üç monoik ve beş dioik genotipten oluşan toplam sekiz ebeveyn bitkiyle 15 farklı melez kombinasyonu oluşturulmuştur. Melezlemeler, polen geçirmeyen kabinlerde gerçekleştirilmiş ve her kombinasyonda 20 dişi (ana) ve 9 erkek (baba) bitki kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler; çimlenme oranı, çimlenme gücü, sürgün uzunluğu, kök uzunluğu, tohum sayısı, boş tohum sayısı, boş tohum oranı, dolu tohum oranı, 1000 tohum ağırlığı ve tohum verimi gibi önemli tarımsal özellikler üzerinden değerlendirilmiştir. Parametreler arasındaki varyasyonlar, genotipler arası farklılıklara ve kombinasyonların melezleme başarısına bağlı olarak anlamlı düzeyde değişiklik göstermiştir. Bu çalışma, yüksek çimlenme kapasitesine, güçlü fide gelişimine, düşük boş tohum oranına ve yüksek tohum verimine sahip genotip kombinasyonlarını belirleyerek, kenevirde ebeveyn seçimi ve melezleme stratejilerinin geliştirilmesine önemli katkılar sunmuştur

Hemp is a significant crop with diverse applications in agricultural, industrial, and pharmaceutical fields. This study was conducted to determine the hybridization success and hybrid seed yield in Cannabis sativa L. genotypes. Hybridization of genetically distinct parental lines is a key strategy for improving yield and quality traits. The research was carried out under fully controlled greenhouse conditions, using eight parental genotypes—three monoecious (male) and five dioecious (female)—to generate a total of 15 different hybrid combinations. Controlled pollination was conducted in pollen-proof hybridization chambers, with each chamber containing 20 female and 9 male plants. The study evaluated key agronomic traits including germination rate, germination vigor, shoot length, root length, seed number per plant, number of empty seeds, percentage of empty seeds, percentage of filled seeds, thousand seed weight, and seed yield per plant. Significant variation was observed among the parameters depending on genotypic differences and the success of hybrid combinations. This study contributes valuable insights into parental selection and hybridization strategies in hemp breeding by identifying combinations with high germination potential, vigorous seedling growth, low rates of empty seeds, and superior seed yield.