Research Information System
ISPEC 17th INTERNATIONAL CONFERENCE ON AGRICULTURE, ANIMAL SCIENCES and RURAL DEVELOPMENT , Kırşehir, Turkey, 25 - 27 April 2025, pp.1700-1709, (Full Text)
Food legumes, which play an important role in agricultural production in many countries around the world, are also traditional products of Turkish agriculture and are an economically important product group due to their contribution to employment and high export potential. Lentils (Lens culinaris Medik.) are one of the oldest plants with roots in the Near East and the Mediterranean region. Lentil seeds contain relatively high protein, carbohydrates and calories compared to other legumes and are the most preferred cultivated plant in many production regions due to their average high protein content and fast cooking properties. According to 2023 data in the world, Turkey ranks 4th after Canada, India and Australia. According to 2024 data in our country, green lentil production is mostly carried out in the provinces of Yozgat, Konya, Kırşehir, Çorum and Ankara. These five provinces meet approximately 92% of our country's green lentil production. Lentil farming in our country is carried out in two ways: large-grained green and smaller-grained red, which have different areas of use as human food. The most important phytopathological problems that limit lentil production in our country and cause yield reduction are root collar rot and wilt disease in lentils caused by soil-borne fungal agents. These cause growth retardation in plants, yellowing and drying and shedding of leaves, browning of roots and root collars, thinning of roots, decrease in the number of hairy roots and nodosity. Among these disease agents, Fusarium isolates are an important disease recorded everywhere lentils are grown. In surveys, the primary phytopathogenic agent that causes the increase in wilt and root collar disease is Fusarium oxysporum f. sp. lentis (Fol). It is known that the average loss due to lentil wilt and root rot disease is 10%, but it can reach up to 66%. Especially when a mild spring is followed by a dry, hot summer, wilt disease can cause the complete loss of the product. In this review, the symptoms, distribution in the world and in our country, and biology of the disease agent Fusarium oxysporum f. sp. lentis, which attacks the lentil plant, are presented in detail.
Dünya genelinde birçok ülkenin tarımsal üretiminde önemli rol oynayan yemeklik tane baklagiller, Türk tarımının da geleneksel ürünlerinden olup istihdama katkısı ve yüksek ihracat potansiyeli nedeniyle ekonomik açıdan önemli bir ürün grubudur. Mercimek (Lens culinaris Medik.), kökeni Yakın Doğu ve Akdeniz bölgesine dayanan en eski bitkilerden biridir. Mercimek tohumu, diğer baklagillerle karşılaştırıldığında nispeten yüksek protein, karbonhidrat ve kalori içerir ve ortalama yüksek protein içeriği ve hızlı pişirilme özellikleri nedeniyle, birçok üretim bölgesinde en çok tercih edilen kültür bitkisidir. Dünyada 2023 yılı verilerine göre Türkiye; Kanada, Hindistan ve Avustralya’dan sonra 4. sırada yer almaktadır. Ülkemizde 2024 yılı verilerine göre yeşil mercimek üretimi en fazla Yozgat, Konya, Kırşehir, Çorum ve Ankara illerinde yapılmaktadır. Bu beş il ülkemiz yeşil mercimek üretiminin yaklaşık %92’sini karşılamaktadır. Ülkemizdeki mercimek tarımı; insan gıdası olarak farklı kullanım alanlarına sahip iri taneli yeşil ve daha küçük taneli kırmızı olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır. Ülkemizde mercimek üretimini kısıtlayan ve verim düşüşüne sebep olan fitopatolojik sorunlardan en önemlisi toprak kökenli fungal etmenlerin neden olduğu mercimekte kök boğaz çürüklüğü ve solgunluk hastalığıdır. Bunlar bitkilerde gelişme geriliğine, yapraklarda sararma ve kuruyup dökülmelere, kök ve kök boğazında kahverengileşmeye, kökte incelmeye, saçak kök ve nodozite sayısında azalmalara neden olmaktadır. Bu hastalık etmenlerinden Fusarium izolatları , mercimeğin yetiştirildiği her yerde kaydedilen önemli bir hastalıktır. Yapılan sörveylerde solgunluk ve kök boğaz hastalığının artışının nedeni olarak Fusarium oxysporum f. sp. lentis (Fol)fungusunun birincil fitopatojenik etmen olduğu ön plana çıkmıştır. Mercimek solgunluk ve kök çürüklüğü hastalığından dolayı ortalama kaybın %10 olduğu, ancak %66’ya kadar ulaşabildiği bilinmektedir. Özellikle ılıman geçen ilkbaharı kuru, sıcak bir yaz mevsimi izlediğinde solgunluk hastalığı, ürünün tamamen yok olmasına neden olabilmektedir. Bu derleme kapsamında mercimek bitkisine arız olan Fusarium oxysporum f. sp. lentis hastalık etmeninin simptom, dünyada ve ülkemizdeki yayılışı, biyolojisi detaylı bir şekilde ortaya konulmuştur.