Tarım Ürünleri İhracatının Bölgesel Karşılaştırması: Balassa Endeksi

Tengiz Z. M., Ayyıldız M., Tengiz Y. Z.

I. Uluslararası Sosyal Bilimler, Ekonomi ve Finans Kongresi, Sarajevo, Bosna-Hersek, 30 - 31 Ekim 2024, ss.405-414, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Sarajevo
  • Basıldığı Ülke: Bosna-Hersek
  • Sayfa Sayıları: ss.405-414
  • Yozgat Bozok Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Artan dünya nüfusu, beslenme ve gıda güvenliği gibi sorunları beraberinde getirerek, tarım sektörünün önemini artırmaktadır. Bu noktada tarımsal üretimde sürdürülebilirlik kritik öneme sahiptir. Tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması kaynakların optimal şekilde dağıtılarak maksimum verimin sağlanması ile mümkün olmaktadır. Maksimum verimliliği sağlamak için de üretimde uzmanlaşmaya gitmek gerekmektedir. Günümüz küresel ticaretinde ülkeler uzmanlaşma ile rekabet avantajı elde ederek daha güçlü konuma gelmektedir. Ülkelerin dış pazarlarda daha güçlü konuma gelmeleri ise önce kendi içinde kalkınmayı sağlamak ile mümkün olabilmektedir. Çalışmada, Türkiye’de İBBS Düzey 2’e göre tanımlanmış 26 alt bölge arasında harmonize sistem fasıllara göre tarımsal ürün ve grupları Balassa tarafından geliştirilen Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler endeksi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre tarımsal ürün ve gruplarında 2023 yılı için TR62, TR31, TR33, TRC1 ve TR22 bölgelerinin en yüksek karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu belirlenmiştir. Ürün grupları açısından ise sebze, meyve ve şeker ürünlerinde çok sayıda bölge üstünlüğe sahiptir. Türkiye’nin küresel ticarette de bu ürünlerde önde geldiği ve uzmanlaşma gösterdiği söylenebilir.

The growing world population brings with it problems such as nutrition and food security, which increases the importance of the agricultural sector. At this point, sustainability in agricultural production is crucial. Sustainability in agricultural production is possible if maximum efficiency is achieved through an optimal distribution of resources. In order to achieve maximum efficiency, specialization of production is necessary. In today's global trade, countries gain a competitive advantage through specialization and become stronger. Countries can become stronger in foreign markets by first ensuring their own development. In the study, agricultural products and groups of HS2 system among 26 sub-regions defined according to NUTS level 2 in Türkiye were compared using the Revealed Comparative Advantages Index developed by Balassa. According to the results of the study, it was determined that TR62, TR31, TR33, TRC1 and TR22 regions have the highest comparative advantage in agricultural products and groups in 2023. In terms of product groups, many regions in Türkiye are superior in vegetables, fruits and sugar products. It can be said that it is a leader and specialist in these products in global trade in Türkiye.