Akademik Veri Yönetim Sistemi
Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, cilt.4, sa.2, ss.144-156, 2022 (Hakemli Dergi)
Çalışmanın amacı Türkiye’de vergilerin kamu finansmanında ne ölçüde rol aldığını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada 1960-2021 dönemine ilişkin vergi gelirleri, vergi dışı gelirler ve kamu harcamaları değişkenleri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi net bir şekilde ortaya koyabilmek ve 1960-2021 dönemi içerisindeki değişimleri de incelemek için yeni nesil analizlerden wavelet uyum analizine başvurulmuştur. Wavelet uyum analizinin tercih edilmesinin en önemli sebeplerinden birisi simülasyon ile veri üretmeye olanak tanımasıdır. Diğeri ise analiz edilen dönem içerisine ilişkin de detaylı bilgi sunmasıdır. Önce vergi gelirleri ve kamu harcamaları için analiz yapılmıştır. Sonra vergi dışı gelirler ve kamu harcamaları için analiz yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre Türkiye’de vergi gelirlerinin kamu harcamalarının finansmanında 1980-2000 dönemi hariç etkin rol oynadığı tespit edilmiştir. 1980-2000 döneminde vergi gelirleri kamu harcamalarını finanse etmede yetersiz kalmakla birlikte bu dönemde vergi dışı gelirlere başvurulduğu tespit edilmiştir. 2005 sonrası dönemde ise vergilerin etkin bir finansman aracı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bulgular tümüyle ele alındığında mevcut yapıda vergilerin etkin finansman rolü olduğu ve mevcut yapının korunması gerektiği ifade edilebilir.
The aim of the study is to reveal the extent to which taxes play a role in public finance in Turkey. For this purpose, the variables of tax revenues, non-tax revenues and public expenditures for the period 1960-2021 were used in the study. Wavelet cohorence analysis, one of the new generation analyzes, was used in order to clearly reveal the relationship between the variables and to examine the changes in the 1960-2021 period. One of the most important reasons why wavelet cohorence analysis is preferred is that it allows to generate data with simulation. The other is that it provides detailed information about the analyzed period. First, analysis was made for tax revenues and public expenditures. Then analysis is made for non-tax revenues and public expenditures. According to the results of the analysis, it has been determined that tax revenues play an active role in the financing of public expenditures in Turkey, except for the period of 1980-2000. In the 1980-2000 period, although tax revenues were insufficient to finance public expenditures, it was determined that non-tax revenues were used in this period. In the post-2005 period, it has been found that taxes are an effective financing tool. When the findings are taken into consideration, it can be stated that taxes have an effective financing role in the current structure and that the existing structure should be preserved.