Düzenlemeler Işığında Finansal Raporlama, Prof. Dr. Tansel HACIHASANOĞLU,Dr. Öğr. Üyesi Nurettin ÖZDEMİR,Dr. Öğr. Üyesi Elçin DALKILIÇ, Editör, Özgür Yayınları, Gaziantep, ss.93-114, 2023
Tarım muhasebesi kavramının ortaya çıkmasıyla beraber tarımsal faaliyetlerle ilgili sektör ihtiyaçları doğrultusunda ilgili kurumlar tarafından çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. TMS-41 ile başlayan uyumlaştırma ve standartlaştırma süreci BOBİ FRS 7 ve son olarak KÜMİ FRS 9 ile devam etmiştir. İşletme ölçekleri dikkate alınarak oluşturulan bu standartların, birbirleriyle büyük oranda uyumlu olduğu görülmüştür. Bu çalışmada, VUK ve ilgili standartlar incelenmiştir. Bu düzenlemelerin benzerlikleri ve farklılıkları tekdüzen hesap planı ve finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağı kullanılarak yapılan örnek muhasebe işlemleriyle ortaya konulmuştur. VUK’da maliyet yöntemi ön plana çıkarken TMS-41 ile birlikte gerçeğe uygun değer yöntemi önem kazanmıştır. TMS-41’de maliyet yönteminin kullanılması uygun görülmemiştir. BOBİ FRS 7 ve KÜMİ FRS 9’da ise gerçeğe uygun değer yönteminin yanında maliyet yöntemi de canlı varlıkların ve tarımsal ürünlerin ölçülmesinde seçenek olarak sunulmuştur. MSUGT’de ve tekdüzen hesap planında yer almayan “Canlı Varlık” hesap grubu TMS-41, BOBİ FRS 7 ve KÜMİ FRS 9 için hazırlanan taslak hesap planında yer almıştır. TMS-41’de maddi duran varlık kapsamına alınan taşıyıcı bitkiler ise BOBİ FRS 7 ve KÜMİ FRS 9’da bu kapsamdan çıkarılarak tarımsal faaliyetler kapsamına alınmış ve muhasebe işlemlerinde canlı varlık hesap grubuna dahil edilmiştir. Mevcut muhasebe sisteminin yetersiz kalması sonucu hazırlanan standartlar arasında çok fazla farklılık bulunmamaktadır. Bu durum yapılan düzenlemelerin standartlaşma çalışmalarında önemli bir aşama kaydettiğini göstermektedir. Finansal raporlama standartlarıyla birlikte gerçeğe uygun değer yöntemi, canlı varlıkların ölçümü, değerlemesi ve sunumu dikkate alındığında VUK’a göre tarımsal faaliyet işlemlerinde önemli değişiklikler olduğu görülmüştür.