Tüketim, tarihin her döneminde kişilerin hayatlarında yer almıştır. İnsanların hayatlarını idame ettirebilmesinin basit bir yöntemi şeklinde tanımlanan tüketim, kişilerin ihtiyaçlarının karşılanması anlamıyla ortaya çıkmışsa da modern tüketim bu durumu farklı noktalara taşımıştır. Tüketim kültürünü, sürekli bir şekilde teşvik eden sistem, adeta tüketmeyi de tükettirmektedir. “Tüketici odaklı” olan modern tüketim kültüründe, kültürel değerler ve dini inanışlar, satın alma sürecinde bireylerin sahip olduğu tüketim yapılarına etki etmektedir. İslami bağlılık, kişilerin hayatlarının şekillenmesinde önemli bir yere sahiptir. Bu noktadan bakıldığında İslami bağlılığı olan tüketiciler üzerinde incelemeler yapılması oldukça önemli bir hal almıştır. İslam dininde aşırılık yerine kanaat etmek, şükretmek vardır. Tüketim ve İslami bağlılık kavramları anlamları açısından birbirlerine zıt kavramlardır. Ancak Muhafazakâr kesim olarak ifade edilen İslami bağlılığa sahip insanlar ile modern tüketim kültürü iç içe geçmiş bir haldedir. Helal sektöründe ilk akla gelen gıda ürünleri olsa da artık bu pazar gıda sektörünün çok daha ötesinde sağlık ürünleri, temizlik malzemeleri, kozmetik ürünler ve tıbbi cihazların yanında pazarlama, paketleme, lojistik, markalaşma, finans, turizm gibi hizmet sektörünü kapsayarak oldukça gelişme göstermiştir. Gerekenden fazla tüketim yapmak İslam dinine göre israftır ve uygun görülmemektedir. İslam dininde dikkat edilmesi gereken durum maksadına uygun tüketim yapmaktır. Günümüzde artarak devam eden tüketim anlayışı ile İslami bağlılık arasında zıtlık gün geçtikçe artmaktadır. Aşırı tüketen insan, asla tatmin olamayarak tüketimi daha çok arzulamaktadır. Oysa İslam dini her konuda neyin helal neyi haram olduğunu belirlemiş doğal kaynakların ne derecede tüketilmesi gerektiğinin yolunu çizmiştir. Yapılan bu çalışmada, Tüketim olgusuna etki eden dini değerler, bireyin tüketim kalıplarını ne yönde şekillendirirler sorusuna cevap aramaya çalışılmış, özellikle İslami bağlılık düzeyine göre tüketicilerin sahip oldukları demografik özellikler çerçevesinde nasıl davrandıklarını ortaya koymak amaçlamaktadır. İsraf anlayışının, tüketime etkisi ve doğal olarak ekonomiye etkisi ayrıca irdelenmektedir. Araştırma Yozgat ilinde seçilen örneklem üzerinden gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden, odak grup çalışmaları ile veriler elde edilip değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşletme, Tüketici davranışı, Tüketim, İslami bağlılık, İsraf, Helal ürün.