Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, sa.ÖZEL SAYI, ss.143-150, 2020 (Hakemli Dergi)
Amaç: Bu çalışma yerel domates genetik materyalinin kuraklığa karşı hızlı bir şekilde
tarama olanaklarını araştırmak amacıyla yürütülmüştür.
Materyal ve Metot: In vitro ve in vivo testleri kapsayan çalışmada, 92 domates
genotipinin tohumları kullanılmış ve kuraklık stresi %4’lük polietilen glikol (PEG) 6000
ile yaratılmıştır. İlk aşamada, tohum çimlendirme testi yapılmış; 14. günde yapılan
değerlendirmeye göre daha yüksek performans gösteren 5 genotip ve daha düşük
performans gösteren 5 genotip in vivo test için seçilmiştir. Bu genotipler su kültürü
tekniği kullanılarak test edilmiştir. Tam kuraklık dozu olarak Ψs
= -1.0 MPa kullanılmış
ve tam doz uygulamasından 48 saat sonra bitkilerin morfolojik ve fizyolojik özellikleri
belirlenmiştir. PEG uygulamasında kontrole kıyasla meydana gelen değişim değerleri
dikkate alınarak, genotipler “tartılı derecelendirme” yöntemine göre sınıflandırılmıştır.
Bulgular: In vitro vigor indeksindeki % değişim değerleri ile in vivo tartılı derecelendirme
toplam puanları arasındaki korelasyon katsayısı (r: 0.824) önemli bulunmuştur. Sonuç
olarak, test edilen genetik havuz içerisinde 97:TR70707, 68:TR69163 ve 60: TR68515
numaralı genotiplerin kurağa toleransının yüksek olduğu saptanmıştır.
Sonuç: In vitro tohum çimlendirme testinin fazla sayıda genotipin kurağa tolerans
bakımından ön değerlendirmesine uygun olduğu düşünülmektedir.
Objective: The aim of this study was to investigate possibilities of fast screening of local
tomato genetic material against drought.
Material and Methods: In this study including in vitro and in vivo tests, seeds of 92
tomato genotypes were used and drought stress was induced by polyethylene glycol
6000 (PEG) at 4%. Firstly, seed germination test was made; and 5 genotypes with higher
and 5 genotypes with lower performances were selected according to the evaluation
made at 14 days. These genotypes were tested by water culture. Full drought dose
was Ψs= -1.0 MPa and 48 hours after the full dose application, morphological and
physiological properties of the plants were determined. The genotypes tested were
classified by weighted ranking method, based on the changes in the PEG treatment
compared to the control.
Results: The correlation coefficient (r: 0.824) for the relationship between the variation
(%) of in vitro vigour index and the total score of weighted ranking in water culture was
significant. As a result of this study; 97:TR70707, 68:TR69163 and 60: TR68515 in the
genetic pool tested, were determined as the most tolerant genotypes against drought.
Conclusion: It was concluded that in vitro seed germination test can be used for prescreening of large numbers of genotypes in response to drought stress.