Akademik Veri Yönetim Sistemi
Nobel Yayınevi, Ankara, 2025
Ya ağaç
devrildiyse ve biz sesini duymadıysak...
Felsefesini
varlık kavramı üzerine inşa eden İrlandalı filozof George Berkeley'in -belki de
kendinden de meşhur- teorik bir sorusu vardır: "Uzak bir ormanda bir ağaç
devrilirse ve etrafta hiç kimse yoksa yine de ses çıkar mı?" Tarihe
özellikle de Osmanlı tarihine ilgi duyan kimi çevrelerde kabul gören genel
kanaate göre; Osmanlılarda suç oranları çok düşüktür, hatta hiç suç
işlenmemiştir. Bugüne kadar bu konu hakkında fikir yürütenler uzaktaki ormanda
hiç ağaç devrilmediği iddiasını içselleştirmişlerdir. Ya ağaç devrildiyse ve
biz sesini duymadıysak? Yine de ağacın devrilmediğini mi kabul etmeliyiz?
Osmanlı döneminde suç kavramı bugüne kadar az araştırılmış ama hakkında çok söz
söylenmiş bir konudur.
Bu çalışma
XVI. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı toplumunda ve devlet yapısında meydana
gelen arızaların Osmanlı toplumundaki marjinallerin bireysel eylemleri
üzerindeki etkisi ile devletin buna verdiği tepki üzerinden Osmanlı sosyal,
ekonomik ve idari hayatına farklı bir zaviyeden bakmayı; başka bir deyişle,
bizden uzaktaki ormanda devrilen ağaçların çıkardığı sesin varlığını tarih
severlerin dikkatine sunmayı amaçlamaktadır.