DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE DİNİ MİMARİDE ADI GEÇEN AHŞAP USTALARI VE ESERLERİ


Creative Commons License

Taşkan D.

sa.2, ss.84-105, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2022
  • Sayfa Sayıları: ss.84-105
  • Yozgat Bozok Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma Doğu Karadeniz Bölgesi sınırları içindeki altı ili kapsamaktadır. Trabzon, Rize ve Artvin

illerinde bulunan eserler tarafımızdan yapılan araştırmalarla yerinde incelendi. Giresun, Gümüşhane ve

Bayburt illeri ise yayınlardaki bilgiler derlenerek çalışmaya dâhil edildi. TRT tarafından yapılan ve Doğu

Karadeniz Bölgesi ustalarını konu alan bir belgeselden de yakın tarihe kadar hayatta olan sekiz usta

ismine ve bunlarla yapılan röportaja ulaşıldı. Ayrıca bu iller dışında Ordu ve Samsun gibi Orta Karadeniz

Bölgesinde yer alan iller ile Gürcistan Acara Keda Bölgesi’nde bulunan yapılarda adı geçen usta

isimleriyle de karşılaştırma yapıldı. Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan altı il arasında ahşap malzeme

kullanımının en fazla Trabzon, Rize ve Artvin’de olduğunu gördük. Usta ismi bulunan eserlere ise

çoğunlukla Trabzon ve Rize illerinde rastladık. Bu bölgede ahşap malzemenin yoğun olması dışında usta

ismi bulunan eserlerin de çoğunun ahşap olmaları bu ustaların çoğunlukla ahşap yapı ve süsleme

ustaları olduğunu düşündürmektedir. Bu çalışmada usta ismi bulunmayan eserler ise üslup ve süsleme

özellikleri bakımından karşılaştırıldı. Böylelikle aynı ustanın yaptığı eserler tespit edilmeye çalışıldı;

ayrıca usta çırak ilişkisi ve gezici ustaların varlığı üzerinde duruldu. Bunlar dışında ustaların eserlere

attıkları imzaları da incelenerek ustaların isimleri dışında bazı imzalardan memleketleri ve etnik

kökenleri de tespit edildi. Ustaların memleketlerine dair yaptığımız dökümler sonucunda ise çoğunun

aynı ilden çıktığı görüldü.