Türkistan Askerî Valiliği’nin Kurulması ve Sınırlarının Belirlenmesi (Yedi Adet Harita ile Birlikte)

Creative Commons License

Güngör E.

BILIG, sa.106, ss.77-107, 2023 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.12995/bilig.10604
  • Dergi Adı: BILIG
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Scopus, MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.77-107
  • Yozgat Bozok Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkistan adı geçmişte farklı coğrafi sınırları içine alan
bölgeleri tanımlamak için kullanılmakla birlikte bu çalışmada,
“Rus Türkistan”ı olarak Rus Çarlığı tarafından oluşturulan
Türkistan Askerî Valiliği ile mekân sınırlandırması yapılmıştır.
XIX. yüzyılın ikinci çeyreğinde işgallerle oluşmaya başlayan
Türkistan Askerî Valiliğinin sınırları Rus Çarlığı’nın yıkılışına
kadar (1917) korunmuş; 1897 Çarlık kanunnamesi süreci de
dâhil meydana gelen değişimler göz önünde bulundurulmuştur.
İlk etapta valiliğin sınırları Sirderya ve Yedisu (Almata/Vernıy)
Askerî Mıntıka idarelerinin kurulması ile resmen şekillenmeye
başlamıştır. Daha sonra işgal ve ilhak alanları genişledikçe yeni
oluşturulan askerî mıntıka idareleri askerî eyalet ve vilayetlere
dönüştürülmüştür. 1865’te kurulan Türkistan Askerî Eyaleti,
1867’de Türkistan Askerî Valiliğine evirilmiş, kendi içerisinde
eyalet ve vilayetlere ayrılmıştır. Dolayısıyla Valiliğin idari ve
coğrafi taksimatında XIX. yüzyılın sonuna kadar (1897) sürekli
bir değişim söz konusu olmuştur.

Although the name of Turkestan was used for describing the re-
gions that included various geographical borders in the past, this
study limits the geography with the Turkestan Military Governo-
rate, which is also called as “Russian Turkestan” in the literature.
The Turkestan Military Governorate began to be created in the
second quarter of the 19th century as an administrative unit and
its borders were preserved until the collapse of the Russian Em-
pire in 1917. The changes implemented until the imperial decree
in 1897 was also taken into consideration. At the first stage, the
borders of the Governorate began to be formed officially with the
establishment of Sirderya and Yedisu (Almaty/Verniy) regional
military administrations. Later, as Russian invasion and annexa-
tion increased, newly established regional military administra-
tions were transformed to military provinces and governorates.
The Turkestan Military Province, which was created in 1865, was
transformed to the Turkestan Military Governorate in 1867, and
it was divided into provinces and governorates. Thus, there was
continuous transformation in administrative and geographical
division of the Governorate until 1897