Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, sa.58, ss.84-117, 2023 (Hakemli Dergi)
Gündelik hayat, bireylerin karşılıklı ilişki ve etkileşimleriyle inşa ettikleri toplumsal bir gerçekliktir. Bu gerçeklik,
son yıllarda çağdaş sosyoloji paradigmasını oluşturan mikro kuramların ilgi duyduğu alanlardan biri haline
gelmiştir. Gündelik hayat sosyolojisi olarak isimlendirilen bu alan, kuramsal ya da ampirik nitelikteki sosyolojik
birçok çalışmaya konu olmaktadır. Bununla birlikte gündelik hayat, sadece sosyologların ilgi duyduğu bir alan
olmaktan öte, diğer sosyal bilimcilerin de araştırdığı bir alandır. Bu alanı ya da gerçekliği dikkate alan
çalışmalardan bazıları, gündelik hayatı pek çok açıdan düzenleyen ya da yönlendiren dinî inanç ekseninde ele
alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye’de 1992-2022 yılları arasında, sosyal bilimlerin tüm
alanlarında gerçekleştirilen din içerikli gündelik hayat çalışmalarına ilişkin genel bir değerlendirme yapmak ve
mevcut çalışmalar ekseninde gündelik hayat sosyolojisi-din ilişkisini ele almak isteyen araştırmacılara ışık
tutmaktır. Din içerikli gündelik hayat çalışmalar incelendiğinde; gündelik hayat ve din ilişkisinin, toplumsal
ilişkiler, sosyal tabakalaşma, modernleşme, sekülerleşme, tüketim alışkanlıkları, medya, halk inanç ve
uygulamaları gibi konu ya da kavramlar çerçevesinde ele alındığı tespit edilmiştir. Öte yandan gündelik hayatta
her gün tekrar edilen kalıplaşmış davranış ya da eylemlerin gerçekleşme biçimi ve bunların altında yatan nedenler
ile dinî inanç arasında herhangi bir ilişkinin olup olmadığını; sosyal ve kültürel faaliyetlerin yapıldığı mekân ve
bunların gerçekleşme biçimi ile dinî değerler arasında nasıl bir ilişki olduğunu ele alan sosyolojik çalışmalara
ihtiyaç olduğu görülmüştür.
Daily life is a social reality that individuals construct through their mutual relationships and interactions. This
reality has become one of the areas of interest for micro-theories that constitute the contemporary sociology
paradigm in recent years. This study field, which is called the sociology of everyday life, is the subject of many
theoretical or empirical sociological studies. However, daily life is not only a field of interest to sociologists, but
also a field that other social scientists explore. Some of the studies that take this field or reality into account have
been dealt with on the axis of religious belief that organizes or directs daily life in many ways. In this context, the
aim of the study is to make a general assessment of the religion oriented daily life studies carried out in all fields
of social sciences in Turkey between the years 1992-2022. When the religion oriented everyday life studies are
examined; it has been determined that the relationship between daily life and religion has been covered in the
frame of topics and concepts such as social relations, social stratification, modernization, secularization,
consumption habits, media and folk beliefs. On the other hand, it has been realized that there is a need for
sociological studies dealing with whether there is a relationship between the patterns of stereotyped behaviours or
actions that are repeated every day in daily life and the reasons behind them and religious beliefs as well as what
kind of relationship takes place between religious values and the places where social and cultural activities are
carried out and the ways they are performed.