World Women Conference-V, Baku, Azerbaijan, 7 - 08 March 2023, pp.277-282
Özet
Kadına
yönelik şiddet, insan hakları ihlallerinden biri olarak kabul edilmekte ve
gebelik dahil kadın hayatının her döneminde meydana gelebilmektedir. Gebelikte
uygulanan şiddet, fiziksel, cinsel veya duygusal taciz edici davranışlarla ve
kontrol edici davranışlarla kendini göstermektedir.
Şiddet
mağduru olma ile sosyoekonomik durum ve kültürel faktörler arasında doğrudan
bir ilişki gözlenmektedir. Sosyoekonomik, sosyodemografik ve davranışsal
özellikler, gebelikte kadına yönelik şiddetin hem faili hem de mağduru olma
riskini artırmaktadır. Şiddet gören kadınların genel özellikleri arasında genç
yaş, eğitim ve gelir seviyesinin düşük olması, sosyal desteğin az olması,
istenmeyen gebelik ve aile içi şiddet öyküsü gibi faktörler yer almaktadır.
Şiddet uygulayan eş ile ilişkili faktörler ise yaş, alkol ve/veya madde
kullanımı ve işsizlik olarak sıralanmaktadır.
Şiddetin,
fiziksel ve duygusal olarak hassas olunan gebelik döneminde meydana gelmesi
kadın sağlığına zarar vermektedir. Gebelikte şiddet doğum öncesi hizmetlerin
yetersiz kullanımına, majör obstetrik sorunlara, yaygın ruhsal bozukluklara ve
doğum sonrası depresyona neden olmaktadır. Bu sorunlar erken doğum ve düşük
doğum ağırlığı riskini artırdığı için fetüsün etkilenmesi kaçınılmaz
olmaktadır. Gebelikte şiddetin kadın ve bebeği için ölümcül ve ölümcül olmayan
olumsuz sağlık sonuçlarıyla ilişkili olduğu belirtilmektedir. Gebelikte şiddet
ilk izlemden itibaren evrensel olarak kabul edilen araçlarla tanılanmalıdır.
Gebelikte şiddet gören kadınlar yargılayıcı olmayan, şefkatli, mahrem ve travma
odaklı bakıma ihtiyaç duymaktadır.
Bir
halk sağlığı sorunu olarak kabul edilen gebelikte şiddet, anne ve yenidoğan
sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu derlemede, dünyada ve Türkiye’de gebelikte
şiddet oranları, gebelikte uygulanan şiddetin nedenleri, şiddetin kadın
sağlığına etkisi, şiddeti önleme çalışmaları ve gebelikte şiddeti tanılamaya
yönelik ebelik/hemşirelik uygulamaları ele alınmıştır.
Anahtar kelimeler:
Gebelikte şiddet, kadın sağlığı, gebelikte şiddeti tanılama, ebelik/hemşirelik
uygulamaları