Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.27, sa.27, ss.273-300, 2025 (TRDizin)
Sinema, kendine özgü bir anlatı dili ve çok katmanlı bir iletişim biçimi sunan eşsiz bir
sanat dalıdır. Bu dil, görsel ve işitsel göstergeler aracılığıyla izleyicilere duygu, düşünce
ve mesaj iletmek için kullanılmaktadır. Ferdinand de Saussure’ün dilbilimsel teorilerin-
den esinlenen göstergebilim de sinemayı anlamlandırmak için önemli bir yöntem sağ-
lamaktadır. Göstergebilimsel analiz ise bir filmin yüzeydeki anlamlarının (düz anlam)
ötesine geçerek kültürel ve simgesel bağlamlarını (yan anlam) açığa çıkarmada araş-
tırmacılara yardımcı olmaktadır. Bu bağlamda Semih Kaplanoğlu’nun Buğday (Grain,
2017) filmi, modern dünyanın ekolojik ve varoluşsal krizlerini, dini/tasavvufi bir an-
latı çerçevesinde ele alan bir yapıt olarak dikkat çekmektedir. Film, geleceğin belirsiz
bir zamanında insanlığın doğadan kopuşunu ve bu kopuşun getirdiği felaketleri be-
timlemektedir. Ancak bu betimleme, yalnızca çevresel bir eleştiriden ibaret değil aynı
zamanda dini/manevi bir arayışın ve kurtuluş umudunun hikâyesini de içermektedir.
Filmde kullanılan siyah-beyaz estetik, görsel anlatının bir parçası olarak dini bir at-
mosfer yaratırken, doğa ve insan arasındaki karşıtlığı da vurgulamaktadır. Filmde gös-
tergebilimsel düzlemde, siyah-beyaz kontrastı, modern yaşam içinde insanlığın ruhsal
olarak içine düştüğü karanlığı ve aydınlanmaya duyduğu ihtiyacı simgelerken, buğday
taneleri ise düz anlamda bir tarımsal ürün, yan anlamda insanın manevi kurtuluşunu
ve tevhidini temsil etmektedir. Bu bağlamda metodolojik olarak çalışmada kullanılan
göstergebilimsel analiz/çözümleme yöntemi, Buğday (Grain, 2017) filminde kullanılan
temalar, karakterler ve mekânlar arasındaki çok katmanlı sembolik anlamlara da ışık
tutmaktadır. Filmde terk edilmiş doğa, manyetik kalkan ve ölü topraklar gibi mekânlar,
insanlığın Yaratıcıdan dolayısıyla özünden uzaklaşmasını temsil ederken, manevi kur-
tuluş için bir dönüşüm sürecini sorgulamayı da işaret etmektedir. Bu bağlamda dini/
tasavvufi sembollerle zenginleştirilmiş bir sinema dili aracılığıyla modern insanın hem
ekolojik hem de manevi krizine dair tefekkür imkânı sunan filmin çok katmanlı anla-
tı yapısı ile izleyiciye sunduğu anlamların göstergebilimsel analiz aracılığıyla daha iyi
anlaşılacağı düşünülmektedir. Çalışma kapsamında incelenen Semih Kaplanoğlu’nun
Buğday isimli filminde insanlığın ekolojik ve manevi bir çöküş yaşadığı günümüz dün-
yasında, dini ve tasavvufi temaları öne çıkararak izleyicinin kendi yaşamı içinde nasıl
bir yaşamsal amaca sahip olduğu hususunda derin bir sorgulama yapması gerekliliğine
duyulan ihtiyacın altı çizilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, İslam, Buğday (Grain, 2017), Semih Kaplanoğlu, Türk Si-
neması, Göstergebilim
Cinema is a unique art form that offers a unique narrative language and a multi-lay-
ered form of communication. This language is used to convey emotions, thoughts
and messages to the audience through visual and auditory signs. Semiotics, inspired by
Ferdinand de Saussure’s linguistic theories, provides an important method for making
sense of cinema. Semiotic analysis helps researchers to go beyond the surface meanings
(literal meaning) of a film to reveal its cultural and symbolic contexts (connotations). In
this context, Semih Kaplanoğlu’s Buğday (Grain, 2017) stands out as a work that deals
with the ecological and existential crises of the modern world within the framework
of a religious/mystical narrative. The film depicts humanity’s detachment from nature
in an uncertain time of the future and the disasters brought about by this detachment.
However, this depiction is not only an environmental criticism but also a story of a re-
ligious/spiritual quest and hope for salvation. The black-and-white aesthetic used in the
film creates a religious atmosphere as part of the visual narrative, while emphasizing the opposition between nature and man. On a semiotic level, the black-and-white contrast
symbolizes the spiritual darkness that humanity has fallen into in modern life and the
need for enlightenment, while the wheat grains represent an agricultural product in a
literal sense, and the spiritual salvation and unity of human beings in a secondary sense.
Methodologically, the semiotic analysis/decoding method used in this study sheds light
on the multi-layered symbolic meanings between the themes, characters and locations
used in the film Buğday (Grain, 2017). In the film, places such as abandoned nature,
magnetic shield and dead lands represent humanity’s estrangement from the Creator
and thus from its essence, while also pointing to the questioning of a transformation
process for spiritual salvation. In this context, the main purpose of the study is to better
understand the meanings offered to the audience by the multi-layered narrative struc-
ture of the film, which offers the possibility of contemplation on both the ecological
and spiritual crisis of modern man through a cinematic language enriched with reli-
gious/Sufi symbols, through semiotic analysis. Within the scope of the study, it is con-
cluded that Semih Kaplanoğlu’s film Buğday shares the idea that in today’s world, where
humanity is experiencing an ecological and spiritual collapse, the most basic need of the
audience is to make a deep questioning about what kind of vital purpose they have in
their own lives by emphasizing religious and mystical themes.
Keywords: Sufism, Islam, Buğday (Grain, 2017), Semih Kaplanoğlu, Turkish Cinema,
Semiotics.