Gibberellik Asit (GA3) Uygulamalarının Farklı Tuz Yoğunluklarında Sorgum [Sorghum bicolor (L.) Moench] Tohumlarının Çimlenme ve Fide Gelişimi Üzerine Etkileri

YILDIRIM C., BAŞAK M., AYDINOĞLU B.

Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, cilt.9, sa.3, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

 Bu çalışma, gibberellik asit (GA3) ile muamele edilmiş sorgum [Sorghum bicolor (L.) Moench] tohumlarının farklı tuz yoğunluklarında çimlenme ve fide gelişimlerini incelemek amacıyla, 2018 yılında, Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü’nde yürütülmüştür. Laboratuvar denemesi, tesadüf parsellerinde bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak çimlendirme dolabında, Petri kapları içerisinde kurulmuştur. Çalışmada, tohumlar 4 farklı GA3 dozunda (0, 100, 200 ve 300 ppm) 24 saat bekletilmiş ve daha sonra 5 farklı tuz dozunda (0, 2500, 5000, 7500 ve 10000 ppm NaCl) çimlendirilmiştir. Çalışmada; çimlenme oranı, sürgün ve kök uzunluğu, sürgün ve kök yaş ağırlığı ile sürgün ve kök kuru ağırlığı parametreleri incelenmiştir. Çalışma sonunda, çimlenme oranı dışında, incelenen diğer özelliklerin tuz stresinden anlamlı derecede (p<0.01) etkilendiği; GA3 uygulamasının ise kök kuru ağırlığı dışında, tüm özellikler üzerindeki etkisinin önemsiz olduğu belirlenmiştir. Çalışmada sorgum tohumlarının çimlenme oranı, tuz ve GA3 uygulamalarına göre % 69.33 ile % 89.33 arasında değişmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, tuz dozlarına bağlı olarak; sürgün uzunluğu 4.64 cm (10000 ppm NaCl) ile 9.79 cm (kontrol), kök uzunluğu 3.13 cm (10000 ppm NaCl) ile 6.05 cm (kontrol), sürgün yaş ağırlığı 18.96 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 49.49 mg bitki-1 (kontrol), kök yaş ağırlığı 5.43 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 15.15 mg bitki1 , sürgün kuru ağırlığı 2.32 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 4.67 mg bitki-1 (kontrol), kök kuru ağırlığı ise 0.58 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 0.99 mg bitki-1 (kontrol) arasında değişmiştir. Çimlenme oranı dışında diğer özellikler tuz yoğunluğunun artmasından olumsuz yönde etkilenmiştir. Çalışmada ele alınan GA3 uygulamalarının ise tuz stresinin bu olumsuz etkilerini hafifletme yönünde bir etkisi belirlenmemiştir. Sonuç olarak tuzlu koşullarda çimlendirilen sorgum tohumlarına GA3 uygulamasının etkileri hakkında daha kesin sonuçlar elde edebilmek için bu konuda daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğu görülmektedir. 

This study was carried out in 2018 at Akdeniz University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops to examine the germination and seedling growth of gibberellic acid (GA3) treated sorghum [Sorghum bicolor (L.) Moench] seeds at different salt concentrations. The experiment was conducted in Petri dishes in the germination cabinet according to the splitplots design with 3 replications. In the study, seeds were kept at 4 different GA3 doses (0, 100, 200, and 300 ppm) for 24 hours and then germinated at 5 different salt doses (0, 2500, 5000, 7500, and 10000 ppm NaCl). In the study, germination rate, shoot length, root length, shoot and root fresh weights and shoot and root dry weights were investigated. At the end of the study, it was determined that all traits except germination rate were significantly (p<0.01) affected by salt stress, and the effect of GA3 application on all traits except root dry weight was insignificant. In the study, the germination rate of sorghum seeds varied between 69.33% and 89.33%. According to the results of the study, shoot length was measured between 4.64 cm (10000 ppm NaCl) and 9.79 cm (control), root length was measured between 3.13 cm (10000 ppm NaCl) and 6.05 cm (control), shoot fresh weight was determined between 18.96 mg plant-1 (10000 ppm NaCl) and 49.49 mg plant-1 (control); root fresh weight was determined between 5.43 mg plant-1 (10000 ppm NaCl) and 15.15 mg plant-1 , shoot dry weight was varied between 2.32 mg plant-1 (10000 ppm NaCl) and 4.67 mg plant-1 (control); and root dry weight varied between 0.58 mg plant-1 (10000 ppm NaCl) and 0.99 mg plant-1 (control). Apart from the germination ratio, other properties were negatively affected by the increase in salt concentration. The GA3 applications evaluated in the study, on the other hand, did not have an effect on mitigating these negative effects of salt stress. As a result, it is seen that more comprehensive studies are needed to obtain more precise results about the effects of GA3 application on sorghum seeds germinated in saline conditions.