Genelleştirilmiş Trapezoidal Bulanık Esnek Kümeler: Yeşil Tedarikçi Seçimi Problemine Uygulanması


AKIN N. G.

Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.23, sa.1, ss.158-171, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Üretim faaliyetlerinin aksamaması, ürün ya da hizmet kalitesinin geliştirilebilmesi ve ürünlerin toplam maliyetlerinin kontrol altında tutulabilmesi için tedarikçilerin değerlendirilmesi ve seçimi organizasyonlar açısından stratejik kararlar arasında yer almaktadır. Son yıllarda çevrenin korunmasına yönelik olarak yapılan yasal düzenlemeler artmış ve müşteriler çevre konusunda daha bilinçli hale gelmiştir. Bu nedenle ürünlerin çevreye olan zararlı etkilerini azaltmak için ürünlerin üretiminde kullanılan hammaddenin temininden, ürünün müşteriye teslim edilmesine kadar geçen tüm süreçlerde organizasyonlar faaliyetlerinin tamamını çevreye duyarlı hale getirmek zorundadır. Tedarikçi seçimi ise bu faaliyetlerin başlangıç noktasını oluşturmaktadır. Tedarikçi seçimi probleminde alternatiflerin değerlendirilebilmesi ve seçimi için kalitatif ve kantitatif çok sayıda kriter dikkate alınmaktadır. Kalitatif kriterlere göre alternatiflerin değerlendirilmesi genellikle dilsel ifadeler kullanılarak yapılmaktadır ve bulanık sayılara dönüştürülmektedir. Bu nedenle bu problemlerin çözümünde genellikle bulanık ya da bulanık olmayan çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılmaktadır. Genelleştirilmiş trapezoidal bulanık esnek kümeler özellikle bulanık ortamda karar vermeyi kolaylaştıran tekniklerdir. Trapezoidal bulanık esnek kümeler ile kesin olmayan ya da belirsiz bilgiler etkili bir şekilde dilsel değişkenler olarak tanımlanabilmektedir ve bu nedenle çok kriterli karar verme yöntemlerine alternatif olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. Bu amaçla çalışmada, genelleştirilmiş trapezoidal bulanık esnek küme yaklaşımı yeşil tedarikçi seçimi problemine uygulanarak, elde edilen sonuçlar analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda genelleştirilmiş trapezoidal bulanık esnek kümelerin çok kriterli karar verme yaklaşımlarının yerine kullanılabileceği görülmüştür.