Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. INTERNATIONAL (XV. NATIONAL) FIELD CROPS CONGRESS, Tokat, Türkiye, 19 - 21 Eylül 2024, ss.56-57
Kenevir Cannabinaceae familyasına ait, Cannabis cinsi Cannabis sativa L. türü olan tek yıllık, 2n=20
kromozomlu, yabancı döllenen bir bitkidir. Bu bitki dünyanın en eski kültür bitkilerinden biri olup
günümüzde birçok farklı alanda kullanılan önemli bir endüstri bitkisidir. Kenevir, son yıllarda başta ABD,
Kanada ve AB ülkelerinde olmak üzere gittikçe yaygınlaşan ve ciddi bir ekonomik hacim oluşturan bir
sektör haline gelmiştir. Kenevir bitkisinin lifleri tekstil plastik ve inşaat malzemesi; yaprak ve çiçekleri ilaç
ve kozmetik endüstrisi; tohumu ise birçok fonksiyonel gıdalar gibi çok farklı alanlarda kullanılabilmektedir.
Bu projede, yurt içi ve yurt dışında tescil edilmiş farklı kenevir çeşit ve populasyonların Yozgat ekolojik
koşullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi, yeni kenevir çeşit geliştirme çalışmalarına
başlangıç materyali oluşturması, sanayi sektörü ve üreticilere standart çeşitler sunulabilmesi amaçlanmıştır.
Proje 2022 ve 2023 yıllarında Yozgat Bozok Üniversitesi Araştırma ve Uygulama deneme arazisinde
yürütülmüştür. Çalışmada toplam 19 farklı kenevir çeşit ve populasyonu (Narlısaray, Maltepe 1, Maltepe
2, Maltepe 3, Maltepe 4, Eminönü 1, Eminönü 2, Eminönü 3, Kavacık, Van, Mısır Çarşısı, Yurt Dışı
Genotip, Vezir, Finola, Futura 75, Santhica 27, USO 31, Ferimon, Fedora 17) kullanılmıştır. Denemede
popülasyon ve çeşitler tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak ekilmiştir. Çeşit ve
populasyonların 2022 ve 2023 yıllarına ait ortalama değerlerine göre; bitki boyu değerleri 94,60- 220,60
cm, teknik sap uzunluğu 70,27- 177,77 cm, sap çapı 3,30- 11,13 mm, biyolojik verim 53,89- 3548, 89 kg/da,
kuru sap verimi 35,00- 837,78 kg/da, lif verimi 12,10- 249,46 kg/da, lif oranı %21,67- %51,82, tohum
verimi 105,00- 324,36 kg/da arasında değişim göstermiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, Yozgat
ve benzer ekolojik koşullarda tohum üretimi için yüksek tohum verimine sahip olan monoik çeşitlerden
Fedora17 ve Ferimon çeşitleri, dioik çeşit/populasyonlardan Eminönü- 2, Maltepe- 4, Mısır Çarşısı, Van ve
Vezir kullanılması tavsiye edilirken, lif amaçlı üretimde yüksek lif verimine sahip monoik çeşitlerden
Futura-75, dioik çeşit/populasyonlardan ise Eminönü- 1, Maltepe- 4, Narlısaray ve Vezir tavsiye
edilmektedir.