Akademik Veri Yönetim Sistemi
12. ÇUKUROVA Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Adana, Türkiye, 9 - 12 Mart 2024, ss.1002-1018
Giriş ve Amaç: Yaşlanma, sadece biyolojik bir süreç olarak değil, aynı zamanda psikososyal etmenlerin de etkisiyle şekillenen karmaşık bir olgudur. Bu bağlamda, yaşlı bireylerin yaşlanma sürecindeki başarılarını etkileyen faktörlerin anlaşılması ve bu faktörler arasındaki ilişkilerin incelenmesi önemlidir. Bu araştırma, yaşlı bireylerde bilgelik düzeyi ile başarılı yaşlanma arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Material ve Metot: Araştırma, tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte olup, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir ilçede 01.01.2020-01.07.2020 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın veri toplama süreci 250 katılımcı ile tamamlanmıştır. Veriler “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Başarılı Yaşlanma Ölçeği” ve ''Üç Boyutlu Bilgelik Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin %52,4’ünün 65-69 yaş aralığında, %62.4’ünün erkek, % 46,4’ünün ilkokul mezunu, %36’sının ev hanımı ve %85.2’sinin evli olduğu belirlendi. Ayrıca bireylerin %52.8’inin stresini azaltmak için herhangi bir yöntem aramadığı, %64.8’inin aile bireyleri ve arkadaş çevresiyle sosyal aktivitelere katıldığı, %56.8’inin hobi ve aktivitelere zaman ayırmadığı, %64.4’ünün düzenli olarak sağlık kontrollerini yaptırdığı, %58.8’inin düzenli olarak fiziksel aktivite yapmadığı ve %74.4’ünün düzenli olarak dergi, makale, kitap okumadığı saptandı. Araştırmaya katılan yaşlı bireylerin Başarılı Yaşlanma Ölçeği toplam ortanca puanının değeri 22(10-54) olarak bulunurken, Üç Boyutlu Bilgelik Ölçeği’nin toplam ortanca puanının değeri 84,50 (48-134) olarak belirlendi. Başarılı Yaşlanma Ölçeği ve Üç Boyutlu Bilgelik Ölçeği’nin toplam ortanca puanının katılımcıların bazı sosyodemografik özelliklerine ve sağlık durumu özelliklerine göre farklılık gösterdiği belirlendi (p<0.05). Araştırmamızda Başarılı Yaşlanma Ölçeği ve Üç Boyutlu Bilgelik Ölçeği toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde zayıf bir ilişki bulundu (p<0.001 r=.215). Sonuç ve Öneriler: Bu araştırma sonucunda bilgeliğin başarılı yaşlanmayı olumlu etkilediği belirlendi. Bu doğrultuda aktif ve başarılı yaşlanma konusunda bireylerin farkındalıklarının arttırılmasının ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının yaşlılık döneminin öncesinde kazandırılmasına yönelik eğitim programlarının önemli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Başarılı yaşlanma, Bilgelik, Yaşlılık