II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE YOZGAT’IN SOSYO- EKONOMİK DURUMU (Tahrirat Müdürü Osman Namık Bey’in Raporuna Göre)

Creative Commons License

Özger Y.

Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, cilt.5, sa.9, ss.19-46, 2015 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 5 Sayı: 9
  • Basım Tarihi: 2015
  • Dergi Adı: Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.19-46
  • Yozgat Bozok Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sultan II. Abdülhamid zamanında pek çok devlet adamı muhtelif konularla ilgili layihalar hazırlamışlardır. Bir tür rapor özelliği taşıyan bu layihaların bazısı padişahın emriyle hazırlanırken; bir kısmı da devlet adamlarının kendi istekleriyle kaleme alınmışlardır. Bu çalışmada böyle bir layiha ele alınacaktır. Söz konusu layiha, 1895’te Yozgat tahrirat müdürlüğü görevini icra eden Osman Namık Bey tarafından yazılmıştır. Yaklaşık dokuz yıl Yozgat’ta kalan Osman Namık Bey, raporunda bu süre zarfında görüp işittiği pek çok hususa dair görüşlerini ifade etmiştir. Yozgat ve kazalarının eğitim durumu, vakıfları, demografik yapısı, madencilik ve ormancılık faaliyetleri gibi hususlar hakkında detaylı bilgiler vermiş, sorunları tespit etmiş ve çözüm yolları da önermiştir. Bu yönüyle bahsedilen layiha, XIX. Yüzyılın son çeyreğinde Yozgat’ın sosyal ve ekonomik durumunu ortaya çıkarmayı sağlayacak önemli bir veri niteliği taşımaktadır. 

SOCIO-ECONOMIC SITUATION OF YOZGAT DURING THE ERA OF ABDULHAMID II (According to the Reports of Osman Namık Bey, Director of Tahrirat (Correspondance))

Numerous statesmen prepared pleadings (layiha) on different subjects during the era of Abdülhamid II. These pleadings, which were a kind of report, were written either with the order of the sultan or on their own wishes. This article examines one of such pleadings. This pleading was written by Osman Namık Bey who was the director of tahrirat office in Yozgat in 1895. Osman Namık Bey lived in Yozgat for nine years and pointed out many subjects in his pleading that he witnessed or heard within this period. He gave detailed information about education, foundations, demography, mining and forestry in Yozgat and in its vicinities. He also detected problems and suggested solutions in his pleading. From these aspects, the pleading by Osman Namık Bey is a significant source for understanding social and economic situation of Yozgat during the last quarter of the 19th Century