Sibirya Türk Destanlarında Kadının Görünümü


Creative Commons License

Yeniay Ş.

SÖYLEM, vol.9, no.2, pp.898-910, 2024 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 9 Issue: 2
  • Publication Date: 2024
  • Doi Number: 10.29110/soylemdergi.1495056
  • Journal Name: SÖYLEM
  • Journal Indexes: MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.898-910
  • Yozgat Bozok University Affiliated: Yes

Abstract

In Siberian epics, women appear as an important part of the social, cultural, and societal structure with different characteristics and appearances. These epics often depict a lifestyle intertwined with nature. In this regard, the roles and appearances of women in the epics provide clues to understanding people’s daily lives, societal values, and culture. By identifying and evaluating the roles of female figures in these epics, their positive and negative impacts on the story have been revealed. In Siberian epics, women are generally seen as sacred beings who ensure fertility, healing, the continuity of culture and lineage, the fertility of the land and nature, and regulate the cycle of life, and thus, they are valued. These figures not only regulate the relationship of communities with nature but also symbolize the continuation of nature’s cyclical structure. In the epics, women are seen to take on a wide range of roles, including fertility and healing, warrior and wisdom, as figures of both social and societal life and the spiritual world. By evaluating these epics, it can be determined that women are an integral part of the social structure and how they contribute to society with their characteristics and roles. In this study, to examine how female figures in Siberian epics are an important part of the social, cultural, and societal structure, epic texts were analyzed, and female heroes were identified. The roles, functions, societal roles, and appearances of female figures were evaluated. The aim of this study is to reveal how female figures in Siberian epics are an integral part of the social, cultural, and societal structure and their roles in the epics. In line with this method and purpose, the female figures in Siberian epics have been examined in detail based on epic texts to determine how they contribute to society with their characteristics. Keywords: Siberian epics, woman, mother, wife, hero type, wise woman type

Sibirya destanları içerisinde kadınlar, toplumsal, sosyal ve kültürel yapının önemli bir parçası olarak farklı özelliklerde ve görünümlerde karşımıza çıkar. Bu destanlarda, genellikle tabiat ile iç içe geçmiş bir yaşam tarzı benimsendiği görülür. Bu bakımdan destan kadınlarının rolleri ve görünümleri insanların günlük hayatını anlamak, toplumun değerlerini ve kültürüne dair bilgi edinmek için ipuçları barındırır. Sibirya destanları bu çerçevede belirlenip kadın figürler tespit edilerek bu figürlerin destan içerisindeki rolleri değerlendirilmiş ve hikâyeye olumlu-olumsuz etkileri ortaya konmuştur. Sibirya destanlarında kadınlar genellikle doğurganlık, şifacılık, kültürün ve neslin devamlılığını sağlayıcı, toprağın ve doğanın bereketini sağlayıcı, yaşam döngüsünü düzenleyici kutsal varlıklar olarak görülür ve bu sebeple kadınlara değer verilir. Bu figürler, hem toplulukların tabiat ile olan ilişkisini düzenler hem de tabiatın döngüsel yapısının devamının sağlanmasını sembolize eder. Destanlarda kadınların, hem sosyal ve toplumsal yaşamın hem de manevi dünyanın bir figürü olarak doğurganlık ve şifacılık, savaşçılık ve bilgelik özellikleriyle geniş bir yelpazede rol üstlendiği görülür. Bu destanlar değerlendirilerek kadınların toplumsal yapının ayrılmaz bir parçası olduğu ve sahip oldukları özellikler ve rolleri ile topluma nasıl katkıda bulundukları tespit edilebilir. Bu çalışmada, Sibirya destanlarında kadın figürlerinin toplumsal, sosyal ve kültürel yapının önemli bir parçası olarak nasıl yer aldığını incelemek amacıyla, destan metinleri incelenerek kadın kahramanlar tespit edilerek kadın figürlerin rolleri, işlevleri, toplumsal rolleri ve görünümleri değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Sibirya destanlarında kadın figürlerinin toplumsal, sosyal ve kültürel yapının ayrılmaz bir parçası olarak nasıl yer aldığını ve bu figürlerin destanlardaki rollerini ortaya koymaktır. Bu yöntem ve amaç doğrultusunda, Sibirya destanlarındaki kadın figürlerinin toplumsal yapının ayrılmaz bir parçası olduğu ve sahip oldukları özellikler ile topluma nasıl katkıda bulundukları destan metinlerinden hareketle detaylı bir şekilde incelenmiştir. Anahtar sözcükler: Sibirya destanları, kadın, anne, eş, kahraman tipi, bilge kadın tipi