Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tetkik: Türk-İslam Kültürü Dergisi, sa.5, ss.55-76, 2024 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, Arapçadaki irâb harekeleri ve Türkçedeki hâl ekleri arasındaki farklılıklar ve benzerlikler ele alınıp tahlil edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, hâl eklerinin tıpkı irâb harekeleri gibi Türkçede cümlenin ögelerine işaret ettiğini ortaya koyabilmek ve eklerin anlamı belirlemede de etkili olduğuna dikkat çekmektir. Daha önce Türkçede ve Arapçada kavram, dilbilgisi karşılaştırması yapılan çalışmalarda bu konu üzerinde çalışma yapılmadığı fark edilmiş ve bu eksiklik giderilmeye çalışılmıştır. Başlıktan da anlaşılacağı üzere bu çalışmada sadece irâb harekeleri işlenmiş, diğer irâb alametlerinin ise Türkçede bir karşılığı olmadığından dolayı bu konuya ve harf-i cerler ile hâl ekleri arasındaki ilişkiye değinilmemiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemine ve aşamalarına başvurulmuştur. Bu bağlamda verileri elde etmek için nitel araştırma yöntemi tekniklerinden biri olan doküman incelemesinden faydalanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulgular kısmında elde edilen verilerin değerlendirilmesi araştırma sorularına uygun bir şekilde tasnif edilmiştir. Bu çerçevede bulgular beş başlık altında ele alınmıştır. Giriş bölümünde dil ailelerinden bahsedilmiş ve büyük aile teorileri hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Türkçede cümlenin ögeleri incelenirken, ikinci başlıkta Türkçedeki hâl ekleri ele alınmıştır. Üçüncü başlıkta ise hâl eklerinin ve ögelerin ilişkisi incelenmiştir. Dördüncü bölümde Arapçadaki irâb harekelerine ve bunların işaret ettiği cümlenin konumlarına yer verilmiş ve son olarak hâl ekleri ile harekeler arasında örneklerden yola çıkılarak karşılaştırmalar yapılmış; her ikisi arasındaki benzerlikler ve farklılıklar açık bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise elde edilen veriler zikredilmiş ve öneriler sunulmuştur.
In this study, the differences and similarities between iʿrāb ḥarakas in Arabic and case
suffixes in Turkish have been discussed and analyzed. The reason for choosing this topic is
to show that case suffixes point to the elements of the sentence in Turkish, just like iʿrāb
ḥarakas, as well as to point out that the suffixes are effective in determining the meaning.
It has been noticed that there has been no study on this subject in the previous studies in
which concept and grammar comparisons were made in Turkish and Arabic, and this
deficiency was tried to be eliminated. As the title suggests, only iʿrāb ḥarakas will be covered
in this study; since other iʿrāb signs (al-iʿrāb al-maḥallī, al-iʿrāb al-taqdirī, al-iʿrāb bi alḥurūf) do not have a Turkish equivalent, these topicsand the relationship between hurūf alJarr (Arabic prepositions) and case suffixes will not be covered. The qualitative research
method and its stages were applied in the study. In this context, document analysis, one of
the techniques of the qualitative research method, was used to obtain data. The data
obtained were evaluated by the descriptive analysis method. The evaluation of the data
obtained in the findings section is classified following the research questions. In this
framework, the findings are discussed under five headings. In the introduction section,
language families are mentioned, and information about prominent family theories is given.
In the first title, the elements of the sentence in Turkish were examined. In the second title,
case suffixes in Turkish are discussed. In the third title, the relationship between case
suffixes and elements is examined. In the fourth title, the iʿrāb ḥarakas in Arabic and the
positions of the sentences they refer to are given, and finally, by making comparisons
between case suffixes and verbs based on examples, their similarities and differences were
tried to be revealed clearly. In the conclusion section, the data obtained are mentioned, and
suggestions are presented