MOTIF: INTERNATIONAL REVIEW OF RESEARCH IN FOLKLORE & LITERATURE, vol.17, no.47, pp.1140-1151, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Studies on folk narratives have revealed the presence of common elements and motifs. These shared elements have been interpreted and organized in various ways by researchers. In this study, typology studies by Campbell, Raglan, İbrayev, and Ülkü Kara Düzgün are evaluated, suggesting that the motif of a hero's birth from elderly parents, which is separately considered within "childlessness" and "the hero's extraordinary birth" in typology studies, could be independently evaluated as a common motif within typology studies, exemplified by Siberian epics. The emphasis in epics on the elderly period of the hero's parents actually revolves around the weakening of power. The birth of the epic hero during the old age of their parents signifies the renewal of weakened power, the reestablishment of authority. Inheriting power from elderly parents also signifies a transition point where one era ends and a new one begins. This marked point also forms the starting point and spiritual framework of the hero's story. Therefore, besides the proposed motif of birth from elderly parents, the deep connection between the birth of epic heroes from elderly parents, the weakening of power, and rebirth will be examined in the article.
Keywords: Motif, Hero's Birth, Elderly Parents, Epic, Siberian Turkic Epics
Halk anlatıları üzerinde yapılan çalışmalarda ortak unsur ve motiflerin varlığı ortaya konmuştur. Bu ortak unsurlar araştırmacılar tarafından farklı şekillerde yorumlanmış ve düzenlenmiştir. Bu çalışmada Campbell, Raglan, İbrayev ve Ülkü Kara Düzgün’ün ortaya koyduğu tipoloji çalışmaları değerlendirilmiş ve tipoloji çalışmalarında “çocuksuzluk” ve “kahramanın olağanüstü doğumu” içerisinde yer verilen kahramanın yaşlı anne ve babadan doğumunun müstakil bir şekilde değerlendirilip ortak bir motif olarak tipoloji çalışmaları içerisinde yer alabileceği Sibirya destanları ile örneklendirilerek önerilmiştir. Destanlarda kahramanların anne ve babasının yaşlılık dönemlerinin özellikle vurgu yaptığı konu aslında iktidarın zayıflamasıdır. Destan kahramanının, anne ve babanın yaşlılık dönemlerinde doğması zayıflayan iktidarın yenilenmesi, otoritenin yeniden kurulması anlamına gelmektedir. Yaşlı anne ve babadan doğan kahramanın iktidarı devralması aynı zamanda, bir dönemin sona erdiği ve yeni bir dönemin başladığı bir geçiş noktasını da işaret eder. İşaret edilen bu nokta kahramanın öyküsünün başlangıç noktası ve manevi referans çerçevesini de oluşturmaktadır. Bu sebeple, makalede önerilen yaşlı anne ve babadan doğum motifi dışında destan kahramanlarının yaşlı anne ve babadan doğumu, iktidarın zayıflaması ve yeniden doğuş arasındaki derin bağlantı incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Motif, Kahramanın Doğumu, Yaşlı Anne Baba, Destan, Sibirya Türk
Destanları