Bu çalışmada, Aile Sağlığı Merkezine başvuran bireylerin sağlık arama davranışı ile sağlık okuryazarlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini, Ankara Sincan Mehmet Nurhan Kaynak Aile Sağlığı Merkezi’nde bulunan 12 No’lu Aile Sağlığı Birimi’ne başvuran bireyler oluşturmaktadır. Evrenin 2000 kişi olduğu göz önüne alındığında %95 düzeyinde belirlenen örneklem sayısı 321 olmuştur. Bu çalışmada 320 kişiye ulaşılmış olup, belirlenen örneklem büyüklüğüne ulaşıldığı söylenebilir. Çalışmada veri toplama 30.01.2023-15.02.2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi Ölçeği, Ishikawa ve diğerleri (2008) tarafından geliştirilmiş olup; Akbolat vd. (2016) tarafından yapılan bir çalışmada kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan Sağlık Arama Davranışı Ölçeği, Kıraç (2019) tarafından geliştirilmiş olup; söz konusu ölçek, 12 maddeden oluşmaktadır. Analizler sonucunda sağlık okuryazarlığı ölçeğinin tamamının ve boyutlarının “orta” düzeyde olduğu görülmüştür. Katılımcıların sağlık arama davranışının düşük düzeyde olduğu ifade edilebilir. Çalışmada sağlık okuryazarlığı için yaş, cinsiyet, kronik hastalık, son bir yılda hekime başvuru sayısı ve genel sağlık durumu değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Ayrıca sağlık arama davranışında ise yaş, eğitim, kronik hastalık ve genel sağlık durumu değişkenlerinde istatistiksel olarak farklılık olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sağlık arama davranışı ile sağlık okuryazarlığı arasında pozitif, istatistiksel olarak anlamlı ancak zayıf bir ilişki bulunmuştur (r=0,121). Buna göre sağlık okuryazarlığındaki artışla sağlık arama davranışının da artacağı söylenebilmekle birlikte bu ilişki zayıf düzeydedir. Sağlık okuryazarlığı yüksek olan bireylerin profesyonel ve online sağlık arama davranışlarının da artabileceği söylenebilir. Bu sebeple, sağlık okuryazarlığını geliştirmeyi amaçlayan basılı veya yazılı sağlık eğitimi materyalleri hazırlanabilir ve çeşitli sağlık uygulamaları teşvik edilebilir. Sağlık okuryazarlığını geliştirmeye yönelik ulusal ve uluslararası iş birliklerinin ve eğitimlerin planlanması, toplumun sağlığını geliştirici şekilde katkı sağlayabilir ve sağlıklı yaşam davranışları hakkında farkındalık oluşturabilir.
This study aims to examine the relationship between health seeking behavior and health literacy level of individuals who apply to the Family Health Center. The population of the research consists of individuals who applied to the Family Health Unit No. 12 in Ankara Sincan Mehmet Nurhan Kaynak Family Health Center. Considering that the population was 2000 people, the number of samples determined was 321 at the 95% level. In this study, 320 people were reached and it can be said that the determined sample size has been reached. Data collection in the study was carried out between 30.01.2023 and 15.02.2023. A questionnaire was used as a data collection tool in the study. The Health Literacy Level Scale used in the study was developed by Ishikawa et al. (2008) and was used in a study by Akbolat et al. (2016). The Health Seeking Behavior Scale used in the study was developed by Kıraç (2019) and consisted of 12 items. As a result of the analyzes, it was seen that the whole and dimensions of the health literacy scale were at the "moderate" level. It can be stated that the health-seeking behavior of the participants was at a low level. In the study, it was determined that there was a statistically significant difference in the variables of age, gender, chronic disease, number of visits to the physician in the last year and general health status for health literacy (p<0.05). In addition, it was determined that there was a statistical difference in health-seeking behavior in the variables of age, education, chronic disease and general health status (p<0.05). A positive, statistically significant but weak relationship was found between health- seeking behavior and health literacy (r=0.121). Accordingly, although it can be said that health-seeking behavior increased with the increase in health literacy, this relationship was weak. It can be said that the professional and online health seeking behaviors of individuals with high health literacy may also increase. For this reason, printed or written health education materials aimed at improving health literacy can be prepared and various health practices can be promoted. Planning national and international collaborations and trainings to improve health literacy can contribute to improving the health of the society and raise awareness about healthy living behaviors.
