Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akademik Orta Doğu, cilt.6, sa.2, ss.115-134, 2012 (Hakemli Dergi)
19. yüzyıl, İslam dünyası açısında uzun zamandır devam eden bazı problemlerin iyice görünür hale geldiği bir dönem oldu. Batının siyasi, ekonomik ve askeri gücüne karşı koyamayacak durumda olan İslam dünyası bir kriz içindeydi. Yüzyıllar boyunca Osmanlı İmparatorluğu idaresinde yaşayan Araplar da bu durumdan derinden etkilendi. İçinde bulundukları durumu aşmak için çözüm arayışına girdiklerinde çoğu Arap entelektüeli çözümün “gerçek İslam’a” dönüşte olduğunu iddia etti. Bu çerçevede, bu makalede ilk olarak, İslam’ın Araplar ve Arap kimliği açısından önemi açıklanacaktır. Ardından, “gerçek İslam’a” dönüş söylemini kullanarak Arap ulusal kimliğine vurgu yapan reformcu akımının temsilcileri olan Cemaleddin Afgani, Muhammed Abduh ve Raşid Rida (Rıza) gibi entelektüellerin genel olarak Müslümanların özel olarak Arapların içinde bulundukları krizle ilgili yaklaşımları ve çözüm önerileri tartışılacaktır. Son olarak ta, Müslüman ve Arap kimliklerinin karşılıklı etkileşiminin milli kimlik oluşumunda oynadığı rol açıklanacaktır.
Anahtar Sözcükler: İslam, Kimlik, Cemaleddin Afgani, Muhammed Abduh, Raşid Rida
19th Century was a period when some long lasting problems of the Islamic world became more apparent. The Islamic world did not have enough power to compete with political, economic and military power of the West. Having lived under the Ottoman administration for centuries Arabs were also deeply affected by this situation. When they considered possible solutions to overcome present problems many Arab intellectuals argued that solution was to return “the true Islam”. In this context, this article will firstly explain importance of Islam for Arabs and the Arab identity. Then, approaches and suggestions of such intellectuals as Jamaladdin Afghani, Muhammad Abduh and Rashid Rida in regard to problems of Muslims, in general, and Arabs, in particular, will be explained. They were the representatives of a reformist movement defending the idea of returning to “the true Islam” and by using this discourse they also promoted the Arab national identity. Finally, the role of interaction between Muslim and Arab identities in making of national identity will be evaluated.
Keywords: Islam, Identity, Jamaladdin Afghani, Muhammad Abduh, Rashid Rida.