Akademik Veri Yönetim Sistemi
2. Uluslararası Ege Sağlık Alanları Sempozyumu 2022 (UESAS'22), 7 - 08 Mart 2022, ss.14-15
Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlilik algılarının, klinik stres düzeylerine etkisini
belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir çalışmadır. Çalışma bir
üniversitenin Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü'nde eğitim gören ve klinik
uygulamaya ilk kez çıkan 2. ve 3. sınıf öğrencilerle, 01.01.2022-01.02.2022 tarihleri arasında
gerçekleştirilmiştir. Örneklem seçimine gidilmeyip, bütün evrene ulaşılması hedeflenmiştir.
Bunun sonucunda çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 185 öğrenci çalışmaya dahil
edilmiştir. Veri toplamaya etik kurul izni alındıktan sonra başlanmıştır. Veriler, “Öğrenci
Tanıtıcı Bilgi Formu”, "Öz Yeterlilik Ölçeği" ve "Pagana Klinik Stres Anketi (PKSA)"
kullanılarak yüz yüze olarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik hesaplama,
Kruskal Wallis testi ve Mann Whitney U testi ve Cronbach’s Alpha katsayısı kullanılmıştır.
Araştırmaya katılan hemşirelik öğrencilerinin %74,1’ini kadınların, %51,4’ ünü ikinci sınıf
öğrencilerinin oluşturduğu, %46,5'inin en uzun yaşadığı yerleşim biriminin il
olduğu, %85,4’ünün devlet yurdunda kaldığı, %59,5'inin mesleği isteyerek seçtiği, %69,2'sinin
mesleğini sevdiği, %67’sinin klinik uygulama için kendini hazır hissettiği saptanmıştır. Klinik
uygulama öncesi öğrencilerin %67’sinin heyecanlı, %23,2’si endişeli olduğu tespit edilmiştir.
Öğrencilerin %10,8’i enjeksiyon, %13,5’i IV katater ve 29,2’si mesaneye katater uygulamaktan
ve %38,9’u ise bütün uygulamalardan korktuklarını ifade etmişlerdir. Son olarak, öğrencilere
hastane ortamından nasıl etkilendikleri sorulduğunda %22,2’si etkilenmediğini, %14,1’i
olumsuz ve %63,8’i olumlu etkilendiğini belirtmiştir. Öğrencilerin yaş ortalaması 20,43±1,01
dir. Çalışmada kullanılan Öz Yeterlilik Ölçeği (OYO), toplam puan ortalaması 63,97±9,82 dir.
Çalışmada kullanılan bir diğer ölçek, PAGANA Klinik Stres (PKSA) toplam puan ortalaması
54,50±40,96'dır. Öz Yeterlilik Ölçeği (OYO) ve PAGANA Klinik Stres (PKSA) arasında ilişki
incelendiğinde negatif yönlü, zayıf ve istatistiksel açıdan anlamlı olmayan bir ilişki
bulunmaktadır (Spearman’s r: -0,038; p>0,05). Sonuç olarak bu çalışmada öğrencilerin klinik
öz yeterlilik ve klinik stres düzeyleri ortalamanın üzerinde bulunmuştur. Anlamlı olmasa da
özyeterlilik düzeyi arttıkça, klinik stresin azaldığı gözlenmektedir. Bu nedenle stresi azalttığı,
öz yeterlilik düzeyini arttırdığı bildirilen stratejilerin (akran eğitimi gibi) klinik beceri
eğitiminde kullanılması, klinik uygulama ortamında yeterli sayı ve nitelikte klinik eğitimci
bulunması ve ders hedeflerine uygun klinik ortamların belirlenmesi önerilebilir.
15
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik öğrencileri, klinik stres, özyeterlilik