Sosyolojik Bağlam, cilt.2, sa.1, ss.37-63, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu çalışma, çeşitli mesleklere mensup bireylerin, meslekleri gereği oluşturdukları ilişkilerin yaşam
tarzlarına etkisini sorgulamak amacındadır. Bu doğrultuda ilk olarak; çeşitli meslek gruplarının
temsilcisi olan bireylerin yetiştikleri sosyal çevrenin özellikleri ve bu çevrenin meslek seçimleri
üzerindeki etkisi betimlenmiştir. İkinci olarak, icra edilen mesleğin gerektirdiği davranış, ilişki ve
etkileşimler yoluyla meslek kategorisinin üyelerine özgü bir yaşam tarzının varlığı tespit edilmeye
çalışılmıştır. Son olarak da meslek üyelerinin yaşam tarzı ile toplumsal çevreleri ve meslekleriyle
ilişkili seçilmiş değişkenler arasındaki bir etkileşimin olası varlığı analiz edilmeye çalışılmıştır.
Çalışmanın alan verileri Isparta il merkezinde çeşitli meslek grupları içinde yer alan bireyler
üzerinden, %95 güven düzeyinde belirlenmiş 384 kişilik örnekleme yönelik olarak; yapılandırılmış
ve yarı yapılandırılmış sorulardan oluşturulan bir soru formuyla yüz yüze görüşmeler (mülakat)
yapılarak toplanmıştır. Konuyla ilgili literatürde yer alan bilgiler ışığında bu veriler çeşitli istatistiki
kategoriler halinde sınıflandırılmış ve anlamlılık testi (X2) uygulanarak analiz edilmeye çalışılmıştır.
Modernleşmenin en önemli genel sonuçlarından biri toplumları oluşturan grupların çeşitli
değişkenler açısından farklılaşmasıdır. Kısaca çokkültürlülük olarak da ifade edilen bu
farklılaşmalardan biri de mesleki gruplaşmalardır. Çalışma, mesleki tercihler yoluyla farklılaşan
toplumsal grupların, kendine özgü bir yaşam tarzı oluşturup oluşturmadığını ortaya koymak
açısından önemli görülmektedir. Araştırmada elde edilen bulgular sonucunda özellikle geleneksel
metotlarla öğrenilen meslekler ile eğitim yoluyla kazanılan profesyonel mesleklere mensup
grupların yaşam tarzları bakımından farklılaştıkları tespit edilmiştir. Geleneksel mesleklerin
mensupları kendilerinden önceki kuşağa göre daha az düzeyde yaşam tarzı farklılaşmalarına sahip
iken profesyonel meslek mensupları, sosyal kökenleri açısından bağlı oldukları önceki kuşaklara
göre çok daha fazla farklılaşmaktadırlar. Profesyonel meslek mensupları geleneksel mesleklerin
mensuplarına göre toplumsal saygınlık, serbest zaman değerlendirme, aile yapıları, tüketim
eğilimleri ve toplumsal çevrelerini değerlendirme biçimleri açısından farklılaşmanın yanı sıra kendi
kategorisindeki mesleki çeşitlilik bağlamında da özgün yaşam tarzları oluşturmaktadırlar.
The aim of this study is to inquire how the relationships created by individuals from various
professions for the purpose of performing the profession affect their lifestyles. In this direction,
firstly, the characteristics of the social environment in which the individuals, who are the
representatives of various occupations, have grown up and the effect of this environment on the
choice of occupation have been tried to be described. Secondly, it was tried to be determined the
existence of a lifestyle specific to the members of the occupational category through the behaviors,
relationships and interactions required by the profession. Finally, the possible existence of an
interaction between the lifestyle of occupational members and selected variables related to their
social environment and occupations was tried to be analyzed. The field data of the study was
gathered interviewing face to face, via a question form which consisted of structured and semistructured questions intending for a sample of 384 people determined at 95% confidence level over
individuals in various occupational groups in the city center of Isparta. These data were categorized
into various statistical categories in the light of the information in the related literature and were
tried to be analyzed applying the significance test (X2). One of the most significant general results of
modernization is the differentiation of the groups that constitute societies regarding various
variables. One of these differentiations, also referred to as multiculturalism, is occupational
groupings. This study is considered significant in terms of revealing whether social groups that differ
through professional preferences form a unique lifestyle or not. As a result of the findings obtained
in the study, it was detected that the occupations learned by traditional methods and the groups of
professional occupations acquired through education differ in terms of their lifestyles. While
members of traditional professions have less lifestyle differentiation compared to the previous
generation, professional occupational groups differ much more than previous generations to which
they are connected in terms of their social origins. Professional occupation groups create distinctive
lifestyles in the context of professional diversity in their own category, as well as differentiation in
terms of social prestige, leisure time activities, family structures, consumption tendencies and
approaches of evaluating their social environment, according to the members of the traditional
profession.