Research Information System
Emek Araştırma Dergisi, vol.14, no.23, pp.115-132, 2023 (Peer-Reviewed Journal)
Bu çalışma pek çok alanda insanların yerini alma potansiyeliyle tanımlanan
yapay zeka tabanlı dil modeli ChatGPT’nin toplumsal etkilerini ve potansiyel
risklerinin nasıl önlenebileceğini tartışmaktadır. ChatGPT kamuoyunun ve politika yapıcıların gündemine bireysel hak ve özgürlükleri ve demokrasiyi tehdit
etme, önyargıları ve ayrımcılığı üretme potansiyeli, manipülasyon riskleri ve veri
gizliliği ihlalleri ile gelmiştir. Sınırlandırma ve düzenleme tartışmaları da bu eksende yürütülmektedir. Bu tartışmalar çoğunlukla ChatGPT’nin emek ve ekonomi üzerindeki etkilerini içermemektedir. Çalışma büyük dil modelleri gibi üretken yapay zeka teknolojilerinin meslekler ve emekçiler için olumsuz etkilerini
ortaya koymakta, bu etkilerin önlenmesine yönelik düzenlemeler ve güç ilişkilerini sorgulayan eşitlik temelli bir çerçeve olmadan bireysel hak ve özgürlükler
bağlamındaki düzenlemelerin üretken yapay zekanın yıkıcı olabilecek etkileriyle
baş etmekte sınırlı kalacağını savunmaktadır. Aynı şekilde emek odaklı eşitlikçi
çözümler olmadan, toplum için risklerin paylaştırılması, hafifletilmesi ve yönetilmesinin mümkün olmayacağı vurgulanmaktadır. Çalışma, ChatGPT’nin ve büyük dil modellerinin her iki alanda düzenlenmesinde de eşitlik ve güç temelli ve
emek odaklı bütünsel bir çerçevenin olanaklılığını ve böyle bir çerçevenin temel
kabullerinin neler olabileceğini tartışmaktadır.