Akademik Veri Yönetim Sistemi
I. Uluslararası İKSAD Sosyal Bilimler Kongresi, Mardin, Türkiye, 9 - 11 Mart 2018, ss.532, (Özet Bildiri)
Anayasanın 23. maddesinde herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir denilmek suretiyle Türkiye’de ikamet etme konusunda yabancı ile Türk vatandaşları arasında bir ayrıma gidilmemiştir. Her ne kadar devletler yabancıların ülkelerinde ikamet etme şartlarını belirleme konusunda mahfuz yetkiye sahip olsalar da uluslararası hukuka uygun hareket etmelidir. Türk hukukunda yabancıların ikamet ve seyahat hakkı Anayasanın çizdiği sınırlara uygun olarak 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda (YUKK) düzenlenmektedir. Kural olarak yabancıların Türkiye’de hukuka uygun olarak bulunabilmesi için ikamet izni almaları gerekmektedir. YUKK’a göre, kısa dönem ikamet izni, öğrenci ikamet izni, insani ikamet izni, insan ticareti mağduru ikamet izni, aile ikamet izni ve uzun dönem ikamet izni olmak üzere 6 (altı) tür ikamet izni bulunmaktadır. Yabancıların ülkede bulunma amacına göre kaleme alınan ikamet izin türlerinden uzun dönem ikamet izni, ülkeye yerleşme amacıyla gelen ve belirli bir süre Türkiye’de ikamet etmiş olan yabancılar bakımından önem taşımaktadır. YUKK’un 44. maddesinde uzun dönem ikamet izni sahibi yabancıların; askerlik yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme, muaf olarak araç ithal etme ve özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanacağı belirtilmiştir. Bu yönüyle, uzun dönem ikamet izni sahipleri, doğum yoluyla Türk vatandaşı olup çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığından ayrılan ve özel statülü yabancı konumunda bulunan mavi kartlılarla eşit statüye geçirilmiştir. Bu bildirinin amacı uzun dönem ikamet iznine başvurabilecek yabancıları, başvuru şartları, başvuru usulünü ve uzun dönem ikamet izni sahibi olan yabancıların sahip olduğu ayrıcalıkları incelemektir.