Akademik Veri Yönetim Sistemi
ONLINE JOURNAL OF ART AND DESIGN, cilt.12, sa.3, ss.21-34, 2024 (Hakemli Dergi)
Nevşehir'in (Türkiye) Ürgüp bölgesi ve çevresinde çıkarılan ignimbirit taşı piroklastik kayaç türüne özgü bir taştır. Bu taş geçmiş dönemlerde tarihi yapıların ve anıtların inşasında kullanılmıştır. Nevşehir taşıyla inşa edilen tarihi yapılarda hava koşullarına ve çevresel etmenlere bağlı olarak tahribatlar oluşmaktadır. Taşlarda oluşan tahribatlar tarihi yapıların dayanım performanslarının azalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle tarihi yapıların tahribatını önlemek ve hava koşullarına karşı dayanıklı olması amacıyla yapı taşlarına koruyucu kaplamalar geliştirilmektedir. Ancak bu koruyucu kaplamaların taşın yapısal özellikleri üzerine etkilerinin doğru tanımlanması restorasyon stratejilerinin tasarlanması açısından önemli yere sahiptir. Bu çalışmada solvent bazlı akrilik reçine esaslı su itici kimyasal kaplama malzemesinin Nevşehir taşının mekanik özelliklerine etkisi araştırılmıştır. Akrilik reçine kaplamalı taşların atmosferik koşullara karşı dayanıklılığını belirlemek için; sülfürik asit (H₂SO₄) testi, tuz kristalizasyonu testi ve donma-çözülme testleri yapılmıştır. Bu testler, su itici kaplama uygulanmış ve uygulanmamış taşlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca su itici kaplama uygulanmış ve uygulanmamış taşların ayrışmaya karşı dayanıklılık özelliklerini ve herhangi bir fiziksel testler uygulanmayan Nevşehir taşlarının orijinal değerleri ile karşılaştırma yapabilmek için basınç testi yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucunda, su itici kaplama uygulanmış taşların kaplama uygulanmamış taşlara göre, mekanik direncinde ve hava koşullarına karşı dayanıklılığında önemli bir iyileşme sağlanmıştır. Akrilik reçine kaplamalı taşların atmosferik etkenlere karşı dayanıklılığı ve mekanik direnci nedeniyle Nevşehir taşıyla yapılmış tarihi yapıların çevresel koşullara bağlı oluşabilecek tahribatların önlenmesine katkı sağlamaktadır.