Use of Different Statistic Approaches on Variability in Hydrologic Variables#


Creative Commons License

Karaca Ö. F., Yürekli K., Erdoğan M.

Turkish Journal of Agriculture and Forestry, sa.7, ss.1-5, 2019 (SCI-Expanded)

Özet

Yıkıcı küresel ısınmanın etkisi altındaki dünyada doğal olmayan değişim, sanayi devriminden bu yana ekosistemin genel işlevini bozmaktadır. Bu nedenle, atmosferdeki sera gazlarının orantılı şekilde artmasından kaynaklanan insan kaynaklı felaket hidrolojik döngünün normal çalışmasını etkilemektedir. İstenmeyen koşullar altında, hidrolojik değişkenlerin miktarında zamanla sapmalar meydana gelmektedir. Hidrolojik değişken, hidrolojik yapının yapımı için gerekli tasarım kriterlerini tahmin ederken hidrolojik yapının güvenilirliği için homojen olması gerekmektedir. Bu nedenle, bu gerekliliğin doğru olup olmadığının testi, verilere istatistiksel yaklaşımların uygulanmasına geçilmeden önce verilen hidrolojik verilerin homojenlik durumuna bakılmalıdır. Yeşilırmak havzasında yapılan bu çalışma, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından işletilen sekiz ölçüm istasyonundan elde edilen mevsimsel maksimum akış verilerinin homojenliği üzerinde gerçekleştirilmiştir. Yeşilırmak Nehri havzası alanı, Türkiye yüzey alanının yaklaşık %5’idir.Yeşilırmak Nehri, Türkiye'nin en büyük nehirlerinden biri olup, uzunluğu 519 kilometredir. Yeşilırmak Nehri'nin Kelkit, Çekerek ve Tersakan olarak adlandırılan üç ana kolu vardır. Yeşilırmak suyu çoğunlukla sulama, içme, balıkçılık ve yaban hayatı gibi amaçlar için kullanılmaktadır. Bu sebeple standart normal homojenlik testi, pettit testi, buishand sıra testi ve von Neumann oranı olarak adlandırılan parametrik ve parametrik olmayan yöntemler kullanılmıştır. Çalışmada dikkate alınan tüm istatistiksel testlere göre verilen akış verilerinin istatistiksel olarak anlamlı homojen olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

The unnatural change in the globe under influence of devastating global warming has been quashing the overall functioning of ecosystem since industrial revolution. Thus, the human-induced disaster caused by proportional increase of greenhouse gases in the atmosphere has affected the normal functioning of hydrologic cycle. Under the undesirable condition, the amount of hydrologic variables began to diverge over time. Hydrologic variable should be homogeneous for the reliability of hydraulic structure while predicting necessary design criteria for its construction. Therefore, the test of whether this requirement is true should be performed in the context of any given hydrologic data’s homogeneity before being passed to the implementation of statistical approaches to the data. The study carried out in Yesilirmak basin was realized on homogeneity of seasonal maximum streamflow data from eight gauging stations operated by The General Directorate of State Hydraulic Works (DSI). Yesilirmak River basin area is approximately 5% of surface area of Turkey. Yesilirmak River is one of the major rivers of Turkey and its long is 519 kilometers. There are three main tributaries of the Yesilirmak River, named as Kelkit, Cekerek and Tersakan. Its water is mostly used for purposes as irrigation, drinking, fisheries and wildlife. The parametric and non-parametric procedures, called as standard normal homogeneity, Pettitt, Buishand range and von Neuman ratio were used for this reason. Statistically significant inhomogeneity with respect to the all of the statistic tests taken into account in the study was detected in the considered streamflow data sequences presented.