Journal of Architecture, Arts and Heritage (JAH) , cilt.3, sa.3, ss.61-78, 2024 (Hakemli Dergi)
Kentlerin morfolojik yapısının oluşmasında önemli etkileri olan kent meydanları, sadece fiziki mekânlar olmayıp kentlerin geçmişten günümüze tüm sosyal, ekonomik ve kültürel yapısının izlerini taşıyan kamusal mekânlardır. Antik dönemden günümüze kadar farklı işlev ve amaçlarla kullanılan bu kamusal alanlar, kentlerin katmanlaşmasının da küçük bir örneği olarak kent kimliği ve belleğinde önemli bir yer tutarlar. Ancak son yıllarda kentsel baskılara maruz kalan tarihi kent meydanları geçmişten gelen niteliklerini yitirerek kent kimliği ve belleğindeki yerlerini kaybetmeye başlamışlardır. Bu çalışmanın amacı, geçmişi Roma Dönemi’ne dayanan ve Kayseri tarihi kent merkezinde bulunan Cumhuriyet Meydanı’nın Cumhuriyet Dönemi ile başlayan imar hareketleri ve kentleşme süreci içerisindeki değişiminin ortaya konulmasıdır. Bu amaca yönelik literatür ve saha çalışması yapılmış ve Harita Genel Komutanlığı’ndan tarihi Cumhuriyet Meydanı’nın geçmiş yıllara ait hava fotoğrafları elde edilmiştir. Elde edilen verilerle Cumhuriyet Meydanı’nın tarihsel dokusu, yakın çevresi ve kentle ilişkisi, hem kentin imar planları ile meydana yapılan müdahaleler hem de ülke genelindeki nüfus ve kentleşme hareketlerinin esas alındığı yıllar bağlamında dönemsel olarak ortaya konulmuştur. Yapılan çalışmalar sonucunda, tarihi Cumhuriyet Meydanı’nda yapılan düzenlemeler ile geçmiş dönemlere ait pek çok yapının yıkıldığı, tarihsel bir süreklilik sağlanamadığı ve kentsel katmanlaşma izlerinin silindiği görülmüştür. Bu çalışma, kent kimliği ve belleğinde önemli bir yeri olan tarihi Cumhuriyet Meydanı’nda gelecekte yapılacak düzenlemelerde bilgi akışı sağlayacaktır.
ANAHTAR KELİMELER Kent morfolojisi, kent kimliği, sürdürülebilir koruma, tarihi yapı, Cumhuriyet Meydanı