Akademik Veri Yönetim Sistemi
I. Ulusal Sulama ve Tarımsal Yapılar Kongresi, Kahramanmaraş, Türkiye, 27 - 29 Mayıs 2010, ss.1-8, (Tam Metin Bildiri)
Elektromanyetik indüksiyon tekniği ile çalışan EM38 aleti, toprak tuzluluğunun belirlenmesi ve yersel değişimini gösteren tuzluluk dağılım haritalarının oluşturulmasında son yıllarda artan sıklıkta kullanılmaktadır. EM38 ile yatay ve düş ey konumda kullanmaya bağlı olarak toprağın 0-1 m ve 0-2 m derinliğindeki ortalama tuzluluk değeri (apparent bulk salinity, ECa) saptanabilmektedir. Ancak, 1- 2 m derinlikteki ortalama toprak tuzluluğu EM3 8 ile doğrudan okuma yapılarak belirlenememektedir. Ele alınan bu çalışmada, EM3 8 aleti okumaları yardımıyla 1-2 m toprak katmanındaki tuzluluğunun belirlenebilme potansiyelini ortaya koymak amacıyla bir regresyon modeli geliştirilmiştir. Regresyon modeli için EM38 aletinin 0-1 m (E Cal) ve 0-2 m (E Ca2) derinlikteki okuma değerleri, geleneksel yöntemlerle laboratuvarda ölçülen toprak saturasyon çamuru süzüğünün elektriksel iletkenlik değerleri (E Ce) ile · ilişkilendirilmiştir. Çalışma, ASO IV. Merhale Proje sahası içerisinde yer alan düşük kaliteli drenaj sulan ile sulanan 7 110 ha genişliğindeki Yemişli sulama alanında yürütülmüş tür. Çalışma sahasında, rastgele dağılımlı 20 nokta seçilerek her bir noktada 1-2 m derinlikteki katmandan 1.0-1.3, 1.3- 1.6 ve 1.6-2.0 m derinlikleri kapsayacak şekilde toprak örnekleri alınmış ve laboratuvarda ECe ölçümü yapılmıştır. Bu katmanların E Ce sonuçlarının aritmetik ortalaması alınarak 1-2 m toprak katmanının ortalama toprak tuzluluğu belirlenmiş tir. Ek olarak çalışma sahasını kapsayan 112 noktadan EM38 aleti ile E Cal ve E Ca2 okumaları yapılmıştır. Daha derin toprak profilindeki elektriksel iletkenlik değişkenliğinin az olması nedeniyle E Ca2 dağılımı, E Cal dağılımına göre daha üniform bulunmuştur. Toprağın 1-2 m arasındaki toprak katmanı için belirlenen çoklu doğrusal regresyon modeli, istatistiksel olarak önemli (R2 =%93 ve P <D.01) bulunmuş ve söz konusu derinlikteki toprak tuzluluğu (E Cel-2) bu model kullanılarak tahmin edilmiştir (E Ce=f (E Cal, E Ca2)). Böylece geliştirilen model yardımıyla çalışma alanını kapsayan 112 noktadaki E Cel-2 değerleri kullanılarak eş tuzluluk dağılım haritası üretilmiştir. Bu çalışmada E Ce ile EM38 aletinin E Cal ve E Ca2 değerleri kullanılarak geliştirilen regresyon modelinin 1-2 m arasındaki toprak tuzluluğunun saptanması ve haritalanması için uygun bir yaklaşım olabileceği sonucuna varılmıştır.