Yaralanmaya Aktif Olan AoPR1 Promotörünün Kontrolü Altında Cry1Ac Geninin Aktarıldığı Transgenik Pamuk Elde Edilmesi ve Gereksiz Toksik Cry Protein Üretiminin Engellenmesi.

Anayol E., Karakoç Ö. C., Köm D., Joiya A., Barpete S., Onarıcı S., ...More

International Mesopotamia Agriculture Congress, Diyarbakır, Turkey, 22 - 25 September 2014, pp.901, (Summary Text)

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Diyarbakır
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.901
  • Yozgat Bozok University Affiliated: Yes

Abstract

Pamuk 70 farklı ülkede üretilmekte ve 180 milyon insan da pamuk tarımından geçimini sağlamaktadır. Zararlı böcekler pamuk verim ve kalitesini önemli oranda etkileyen etmenlerin başında gelmektedir. Pamuk zararlılarıyla mücadelede en etkili yol kimyasal ilaçların kullanımıdır. Artan böcek yoğunluğuyla birlikte ilaçlama sayısı, miktarı ve daha etkili ilaçların kullanımı da giderek artmaktadır. Bu durum insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından önemli bir endişe kaynağı haline gelmektedir. Son 15 yılda böceklere dayanıklı transgenik bitkilerin üretime girmesiyle, özellikle pamuk gibi bitkilerin tarımında insektisit kullanımında önemli azalmalar yaşanırken, verim ve kalitede önemli artışlar meydana gelmektedir. Dünya genelinde toplam 34 milyon hektarlık pamuk ekim alanının yaklaşık 24 milyon hektarı böceklere dayanıklı transgenik pamuk çeşitlerinden oluşmaktadır. Özellikle Hindistan, Çin, ABD ve Pakistan gibi ülkeler tamamen transgenik pamuk çeşitlerinin üretimine geçmişlerdir. Bu çeşitlerin neredeyse tamamında böceklere dayanıklılık CaMV 35S promotörü gibi konstitütif ve kuvvetli promotörler tarafından kontrol edilen cry genleri tarafından sağlanmaktadır. Bundan dolayı bitkinin tüm evrelerinde ve organlarında yüksek oranda arzu edilmeyen endotoksin proteinleri üretilmektedir. Yürütülen bu çalışmada Cry1Ac geni, yaralanmayla aktif olan bitkisel orijinli AoPR1 promotörünün önüne klonlanarak Agrobacterium tumefaciens aracılığıyla farklı pamuk çeşitlerine aktarılmıştır. Gen aktarım çalışmaları sonucunda yüzlerce aday transgenik pamuk bitkisi elde edilmiş ve bunlardan 48 adedinin transgenik olduğu PCR ve gen ifadesi analizleriyle belirlenmiştir. Elde edilen transgenik bitkilerin yaprakları kullanılarak çizgili yaprak kurdu (Spodoptera exiqua) larvaları ile biyotest çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda transgenik bitkilerin önemli bir kısmının böcek larvalarına karşı dayanıklı olduğu belirlenmiştir. Bu sayede toksik endotoksin Cry1Ac protein üretimi transgenik pamuk bitkilerinin tüm organlarında ve dönemlerinde engellenirken, sadece böceklerin ısırdığı noktalarda yüksek oranlarda üretilmiş ve böcek larvalarının ölümü için yeterli olmuştur.