Research Information System
63. Türkiye Ulusal Jeoloji Kurultayı. , Ankara, Turkey, 5 - 09 April 2010, pp.113-114
Eymir (Türkiye-Yozgat-Sorgun) manganez cevherleşmesi,
Alt Kretase yerleşimli ofiyolit karmaşığının üyelerinden olan radyolaritli
çörtler içerisinde, tabakalı ve mercek şeklinde gözlenmektedir. Analiz edilen
tüm cevher örneklerinin ana oksit, eser ve NTE (Nadir Toprak Element)
içerikleri belirlenmiştir. Elde edilen veriler,
çeşitli tanımsal diyagramlarla değerlendirildiğinde, cevherleşmenin kökeninin
hidrotermal olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, NTE içeriklerinin spider
diyagramı da cevherleşmenin kökenini belirleme kullanılmış olup, diyagramdaki
tüm örneklerde gözlenen negatif Eu anomalisi cevherleşmedeki kıta kabuğundan
kirlenmeye ve/veya sediman dehidratasyonu yoluyla sediman katkısı olduğuna
işaret eden önemli bir kriterdir. Bununla birlikte örneklerin bir kısmında gözlenen
çok yüksek negatif Ce anomalisi, tipik denizaltı hidrotermal yatakların
kökenine işaret ederken, diğerlerinde gözlenen pozitif Ce anomalisi ise
cevherleşmenin hidrojenetik kökenli olduğunu ifade eder.
Cevherleşmedeki terijen katkının varlığını belirlemek
amacıyla, tüm cevher örneklerinin ana oksit ve çeşitli eser element içerikleri
ile korelasyon diyagramları çizilmiştir. Buna göre Al2O3-Fe2O3
(r=0.75), Al2O3-CaO (r=0.79), Al2O3-
TiO2 (r=0.80), Al2O3-Zr (R=0.66), TiO2-Fe2O3
(r=0.98), TiO2-CaO (r=0.82), TiO2-Zr (r=0.85) ve Fe2O3-Zr
(r=0.89) elementleri arasında gözlenen kuvvetli pozitif korelasyon,
cevherleşmedeki mafik bileşimli terijen katkının varlığını belirtmektedir.
Bu çalışmadaki ilk veriler, literatürdeki değişik tip
yataklara ait değerlerle de karşılaştırıldığında, Eymir bölgesi manganez
cevherleşmesinin, hidrotermal ve hidrojenetik kökenin her ikisi tarafından da
kontrol edilen volkanosedimanter bir cevherleşme olduğu sonucuna ulaşılmıştır.