Adalet Bakanlığı, pp.2, Yozgat, 2021
BİLİRKİŞİ
RAPORU
Mahkemesi : Şefaatli Asliye Ceza Mahkemesi
Dava
No : 2021-142 Esas
Davacı : Kamu Hukuku
Vekili :
Sanık :
Vekili :
Dava :
Dava
Tarihi :
GİRİŞ
08.10.2021
tarihinde Mahkeme heyetiyle birlikte davaya konu Yozgat ili, Şefaatli ilçesi, Ekinci
uşağı köyü sınırları içindeki Koçtepe Mevkiinde (113 Ada ve 57 nolu mera
parseli) yapılan keşifte hazır bulundum. Keşif mahallinde gözlem ve inceleme
yaptım. Konu ile ilgili çalışmam ve hazırladığım rapor aşağıdadır.
İNCELEME
VE TESPİTLER
Davaya
konu Koçtepe mevkiine ulaşıldığında yaklaşık 40 metre çapında ve yaklaşık 10-11
metre yüksekliğinde ve yine kuzey tarafında benzer tipolojik özellikleri
taşıyan ve birbirlerine yaklaşık olarak 250 metre mesafede iki tepeyle
karşılaşıldı.(Resim-1) Tepeleri birbirlerinden ayırt etmek için (bakana göre)
sağda olan ve daha uzak görünen tepeye kuzey tümülüs, solda olan ve daha yakın
görünen tepeye ise güney tümülüs adı verilerek birbirlerinden ayrılmaları
(birbirlerine karışmamalarını) düşüncesiyle kuzey-güney tümülüs şeklinde
tarafımca isimlendirilmiştir. Tarafımca
yapılan inceleme ve gözlemler güney tümülüs üzerinde yapılmıştır. Tümülüs’ün
güney yönünden bakıldığında tahribat görülmemekle birlikte tümülüs’ün üzerine ulaşıldığında
yaklaşık 1.5 metre çağında ve derinliği içinin karanlık olmasından dolayı
dışarıdan tespit edilemeyen fakat görülebilen kısmının yaklaşık 4-5 metre
civarında olan derin bir çukur tespit edilmiştir. Buradaki kazının bitki
örtüsünün yoğunluğu, toprağın hava şartları ile birlikte sıkışarak sertleşmiş
olması gibi sebeplerle en az 3-4 yıl öncesinde kazıldığı sonucuna varılmıştır. (Resim-II,
III) Tümülüs’ün kuzeye bakan kısmında da kaçak kazılardan dolayı bir ağır kazı tahribatı
olduğu görülmektedir. Burada ki bitki örtüsünün yoğunluğu ve bitki
çeşitliliğinin(farklı tür birkaç çeşit) olması, kazılan toprağın hava
şartlarından dolayı oturmuş ve sertleşmiş olması gibi sebeplerle en az 3 yıl ve
belki daha fazla zaman önce kazıldığı sonucuna varılmaktadır. (Resim-IV, V)
Mahkemeye
konu olan kazı, tümülüs’ün batıya bakan kısmında tümülüs zirvesinden yaklaşık 3-4
metre aşağıda, derinliği yaklaşık 2 metre civarında kazılmış yaklaşık 3 metre
genişliğinde ve yaklaşık 5 metre uzunluğunda oluşturulmuş teras (Resim-VI)
üzerinde güney yönüne doğru 1.5 metre çapında ve derinliği karanlık olduğundan
dolayı tam tespit edilemeyen fakat görülebilen kısmı yaklaşık 4-5 metre olduğu
anlaşılan bir kaçak derin kazı çukurunun varlığı tespit edilmiştir .(Resim-VII-VIII)
Burada toprağın oturmaması, yağmurlar
sonucu suyun aşağı akarken oluşturduğu su akış kanallarının derinliği ve
genişliğin az olması, toprak üzerindeki bitki örtüsünün seyrekliği ve
çeşitliliğe sahip olmaması, toprağa bakıldığında yeni kazılmış olduğu izlenimi
edinilmesi gibi sebeplerle buradaki kazının yaklaşık en az 1 yıl ve biraz daha öncesinde
yapıldığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca
bu terasın güney batı kısmında ve bu terasa yaklaşık 5-6 metre uzaklıkta
doğu-batı yönlü olarak kazılmış uzunluğu yaklaşık 2 metre genişliği yaklaşık
1-1.5 metre ve derinliği ortalama 1 metre olan başka bir kaçak kazı çukuru
tespit edilmiştir. (Resim-IX) Bu
kaçak kazı çukuru incelendiğinde toprak üzerindeki bitki örtüsünün seyrekliği
ve çeşitliliğe sahip olmaması, toprağa bakıldığında yeni kazılmış olduğu
izlenimi edinilmesi gibi nedenlerle budaki kaçak kazı çukurunun en 1 yıl önce
ve belki biraz daha önce kazıldığı sonucuna varılmıştır.
Koçtepe mevkiinde bulanan tümülüsün mahkeme kayıtların
arkeolojik sit alanı olduğuna dair bir belge bulunduğundan buranın bir sit
alanı olup olmadığı konusu Yozgat Müze Müdürlüğüyle herhangi bir görüşme
yapılmamıştır.
SONUÇ
Yapılan
inceleme ve değerlendirme sonucunda:
1.
İnceleme ve tespitler bölümünde tepe olarak geçen yerin bir Tümülüs (Mezar
yapısı) olduğu sonucuna varılmıştır.
2.
Tümülüs’ün farklı zamanlarda ağır bir tahrip gördüğü anlaşılmıştır. Bu tahribin
en az iki veya daha fazla kazıyla tahrip edildiği anlaşılmıştır.
3.
Tümülüsün kazılan bölümlerinde ve Tümülüs çevresinde yapılan araştırmada
herhangi bir mimari parçaya rastlanılmaması tümülüsün altındaki mezarın ve
yapılmışsa dromos’un (mezar odasına giden bazen 1 metre bazen daha uzun yol; bazı
tümülüslerde dromos bulunmaz) tahribata uğramadığı sonucuna varılmıştır.
4.
Her ne kadar tümülüs ağır tahribata uğrasa da içindeki mezar odasının hala
bozulmadan duruyor olması tümülüs’ün, içindeki mezarı koruma işlevini devam
ettirdiğini göstermektedir.
5.
Tümülüs’ün kazılan bölümlerinin özellikle derinlikleri tam tespit edilemeyen
iki adet çukurun özellikle can ve mal emniyeti açısından Yozgat Müzesi
nezaretinde etrafındaki toprakla kapatılarak eski haline getirilmesinin uygun olacağı
değerlendirilmiştir.
6.
Her ne kadar mezar odasına ulaşılamasa da yapılan kazının tümülüs
üzerinde tahribata neden olduğu ve bu işin define aramaya yönelik bir faaliyet olduğu
değerlendirilmiştir.
İş
bu rapor 2 sayfa ve 2 nüsha düzenlenmiş ve tarafımca imzalanmıştır. 20.10.2021
Dr.
Öğr. Ü. Mehmet Bülent ŞENOCAK
Arkeolog
Ek: 9 adet fotoğraf