Akademik Veri Yönetim Sistemi
AFET RİSK YÖNETİMİNE ÖZNEL YAKLAŞIMLAR , AFŞİN AHMET KAYA, Editör, Akademisyen Kitabevi, Ankara, ss.47-70, 2022
Çağımızda artan rekabet, küreselleşme, dijitalleşme, uluslararasılaşma, insan ihtiyaçlarının ve beklentilerinin artarak değişmesi ve bütün bunların sonucunda yeni şeyler ortaya koyma gereksinimi stratejik düşünme, stratejik karar alma, stratejik uygulamalar yapmayı zorunlu kılmıştır. Kişiler, kurumlar, devletler stratejinin önemli olduğunun farkında ve bilincinde oldukları zaman güçlü olabileceklerini öngörmektedirler.
Strateji kavramı, askeri alanla ortaya çıkmış ve günümüze gelen süreçte birçok disiplinde öncü bir kavramdır. Strateji, sadece kuruluşların müşteri odaklı işler yapmaları için kullanılan bir kavram değil aynı zamanda kamu sektörü ve üçüncü sektör olarak ifade edilen kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için de önemli bir kavramdır. Stratejinin beraberinde getirdiği, kendi özünden olan stratejik planlama kavramı, 1980’lerden önce çok uluslu şirketlere hitap ederken artık günümüzde neredeyse her sektör için vazgeçilmez bir unsurdur (Aktan, 2008: 5).
Stratejik planlama, bir kuruluşun rekabet üstünlüğü sağlamasında olmazsa olmaz olarak kabul edilen bir kavramdır. Geleceğe dönük uygulamaları içerisinde barındıran stratejik planlama bir süreç olup, bu sürece hem kuruluş hem de kuruluşun etkileşim içerisinde olduğu tüm paydaşlar dâhil edilmektedir. Mademki stratejik planlama, uzun dönemli ve gelecek kaygısı güden bir kavram o yüzden neden üçüncü sektör olarak adlandırılan kâr amacı gütmeyen gönüllü sektörlerde kullanılmasın?
Bu soruyu bizden önce soranlar bunun cevabını vermiş olacaklar ki; stratejik planlamanın sadece kâr amacı güden sektörlerde olmayacağını, başka sektörlerde de kullanılacağını öngörmüşlerdir. Bu çalışmanın da ana temasını oluşturan bu soru, iklim değişikliğinin stratejik planlama ile bir ilişkisi olduğunu ortaya koymaktadır. İklim değişikliği kavramı küresel bir kavram olup, çevre koşullarındaki bozulmalar, küresel ısınma tehdidi, zararlı gazların doğaya salınımı ve benzeri birçok olumsuz unsuru içerisinde barındıran ve bunların insan eliyle yapılmasından dolayı stratejik bir yaklaşıma ihtiyaç duyar.
Yaşanılan olayların geldiği son noktaya bakıldığı zaman, iklim değişikliği ve neden olduğu ikincil sorunlar giderek karmaşıklaşmaktadır. Dünyanın bir tarafı aşırı sıcaklıklarla mücadele ederken, diğer tarafı yağışlar ve kasırgalarla mücadele etmektedir. İnsan eliyle büyük bir tehdit haline dönüşen iklim fenomeni sonuç olarak yine insanlara zarar vermektedir (IFRC, 2020). Çözüme ise sorunun varlığını kabul ederek başlanmalıdır. İklim değişikliği ile ilgili belirsizlik algısı yok edilmelidir. Sorunun meydana getirdiği olumsuz etkileri azaltmak veya yok etmek için risk yönetimi adımlarına geçilmelidir. İklim değişikliğiyle mücadelede iyi planlanmış çözüm adımları sayesinde risk yönetimi sürecinin verimli geçmesi beklenmektedir(Kadıoğlu, 2012). Bu yüzden standart planlama süreçlerinin iklim gibi komplike bir yapıya sahip olan sorunu çözümlemesi beklenmez. İklim değişikliği risk yönetim sürecinde yapılacak planlamalara stratejik bir bakışla yaklaşılması gereklidir.
Sonuç olarak, Stratejik planlama sürecinde bir kuruluşun iç ve dış çevresi analiz edilmekte, fırsatlar ve tehditler ortaya konularak yapılacak uygulamalar ona göre planlanmaktadır. İklim değişikliği planlamasına stratejik bir yaklaşım geliştirilen bu çalışmada, bir kuruluşun iç ve dış çevresi veya fırsat ve tehditleri yerine bütün insanlığı ilgilendiren Küresel İklim Değişikliği adına literatüre katkı sağlanmak istenmiştir. İnsanlık olarak bizlerin elinde kaybolup giden ve herkes için gerekli olan “iklim”i yine kendi ellerimizle stratejik bir bakış açısıyla değiştirmek mümkündür. İnsan için bir işi, uğraşı yapmanın en önemli yolu onun hakkında bir fikirler yola çıkmaktır. Strateji her şeyden önce çok büyük bir fikirdir. İklim değişikliği stratejik planlaması ise hem literatür hem de insanlık adına önemli bir adım olacağı düşünülmektedir.