Altay Dağlarının güneybatı ucunda bulunan Berel Vadisi’nde sayıları yüzü aşan kurgan
bulunmaktadır. İlk kez 1865 yılında Wilhelm Radloff tarafından kazısı gerçekleştirilen
Berel’deki kurganların birinde permafrost katmanları tespit edilmiştir. Bu özelliğe
sahip bir kurganın merkezindeki derin çukura ahşap tomruklardan inşa edilmiş defin
odaları konumlandırılmıştır. Söz konusu ahşap defin odalarında ve tek parça tomruktan
oyulmuş ahşap lahitte insan ve çok sayıda at gömüleri tespit edilmiştir. Ancak zamanın
kazı yöntemleri ve arkeolojik buluntuları muhafaza imkânlarının yeterli olmaması
nedeniyle söz konusu insan ve at gömüleri korunamamıştır. Daha sonra Berel Vadisi’ndeki kurganlar yaklaşık 150 yıla yakın süre boyunca kapsamlı bir şekilde
kazılmamış ve incelenmemiştir. Bu durum 1998 yılında Prof. Dr. Zainolla Samashev’in
ekibiyle birlikte Doğu Kazakistan Arkeolojik ekspedisyonu kapsamında Berel’de
geniş çaplı kazılar yürütmeye başlamasıyla değişmiştir. 10. ve 11. Kurganlarda da
saptanan permafrost (kalıcı don) katmanları olgusu sıradan kurganlarda korunamayan
organik materyallerden yapılmış sanat eserlerinin yanı sıra insan ve at kalıntılarının
günümüze ulaşmasına ve incelenebilmesine olanak sağlamıştır. Bu çalışma, Berel
kurgan mezarlığında bulunan İskit/Saka, Hun, Hsiyen-pi ve Göktürk dönemlerine ait
kurganları ölü gömme gelenekleri bağlamında ele alıp incelemektedir. Antropolojik
araştırmalar ve ölü gömme gelenekleri üzerine yapılan değerlendirmelerin sonucunda
ortaya konulan benzerlikler, İskit döneminden Göktürk dönemine kadar kültürel
süreklilik veya devamlılık olgusuna dair kanıtlar sunmaktadır.
Permafrost layers under the stone kurgans at Berel Valley located at the southwestern slopes of Altai Mountains, was initially discovered by Wilhelm Radloff in 1865. It had been revealed that there was a deep pit with the burial chambers made of timbers at the center of a kurgan with permafrost layers. Burial chambers, where wooden sarcophagus carved from a single piece of log were placed, had also contained human remains and many horse burials. However, the human and horse burials could not be preserved due to the insufficient technological and methodological conditions in excavation and protection of the findings at that time. Berel Kurgans had not extensively excavated and studied for nearly 150 years until Prof. Zainolla Samashev leading East Kazakhstan Archeological Expedition, initiated large-scale excavations at Berel in 1998. As a result, permafrost layers were detected in the 10th and 11th kurgans. Organic artifacts along with the remains of human beings and horses that cannot be preserved in ordinary kurgans reached nowadays and provided an opportunity to examine them. The purpose of the current research is to examine the kurgans of the Scythian, Hsiung-nu, Xianbei and Turkic khaganate periods in the Berel within the context of burial rites and customs. Some similarities in burial rites determined as a result of anthropological evaluations presents evidence of cultural continuity from the Scythian to the Turkic khaganate periods.
