BİR MAKARA SARIM SİSTEMİNİN MODELLENMESİ, BENZETİMİ VE MODEL BAĞIMSIZ GERGİ KONTROLÜ


Özenç O., Yiğit İ.

2. ULUSLARARASI 19 MAYIS YENİLİKÇİ BİLİMSEL YAKLAŞIMLAR KONGRESİ, Samsun, Türkiye, 27 - 29 Aralık 2019, cilt.1, ss.60-71

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Doi Numarası: 10.5281/zenodo.8164965
  • Basıldığı Şehir: Samsun
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.60-71
  • Yozgat Bozok Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çapı boyuna oranla çok küçük olan tel veya iplik gibi malzemelerin imalatı esnasında veya imalat sonra daha küçük makaralara aktarımı sırasında, kopmadan veya zedelenmeden sarılabilmesi için gerginliğinin kontrol edilmesi gerekir. İç direnç, manyetik alan vb. gibi birçok elektriksel özelliğinin istenildiği gibi olması için sarılan tellerin sarım gerginliğinin belirlenen bir değerde tutulması gerekmektedir. Ayrıca sarım sırasında gerginliğin malzemenin elastik şekil değiştirme seviyesinden yüksek bir seviyede olması, telin plastik olarak deformasyona uğramasına ve kopmadan çapının küçülmesine neden olmaktadır. Telin normal kesit alanındaki akım, kesit alanının daraldığı bölge tarafından taşınamayacağı için bu bölgede ısınmaya ve bu ısınmanın sonucu olarak da telin kopmasına neden olacaktır. Bu çalışmada, emaye kaplı bakır tellerin küçük makaralara sabit gerginlikte ve düzenli olarak sarımı için bir sistem tasarlanmış, imal edilmiş ve bilgisayarlı kontrolü teorik ve uygulamalı incelenmiştir. Benzetim ve deney sonuçları grafiksel olarak ortaya konulmuş ve sonuçlar detaylı olarak incelenmiştir. Gergi kontrolünde modelden bağımsız kayan kipli kontrolün tatmin edici sonuçlar verdiği görülmüştür. Sonuçlar ışığında ileri çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Çapı boyuna oranla çok küçük olan tel veya iplik gibi malzemelerin imalatı esnasında veya imalat sonrası daha küçük makaralara aktarımı sırasında, kopmadan veya zedelenmeden sarılabilmesi için gerginliğinin kontrol edilmesi gerekir. İç direnç, manyetik alan vb. gibi birçok elektriksel özelliğinin istenildiği gibi olması için sarılan tellerin sarım gerginliğinin belirlenen bir değerde tutulması gerekmektedir. Ayrıca sarım sırasında gerginliğin malzemenin elastik şekil değiştirme seviyesinden yüksek bir seviyede olması, telin plastik olarak deformasyona uğramasına ve kopmadan çapının küçülmesine neden olmaktadır. Telin normal kesit alanındaki akım, kesit alanının daraldığı bölge tarafından taşınamayacağı için bu bölgede ısınmaya ve bu ısınmanın sonucu olarak da telin kopmasına neden olacaktır. Bu çalışmada, emaye kaplı bakır tellerin küçük makaralara sabit gerginlikte ve düzenli olarak sarımı için bir sistem tasarlanmış, imal edilmiş ve bilgisayarlı kontrolü teorik ve uygulamalı incelenmiştir. Benzetim ve deney sonuçları grafiksel olarak ortaya konulmuş ve sonuçlar detaylı olarak incelenmiştir. Gergi kontrolünde modelden bağımsız kayan kipli kontrolün tatmin edici sonuçlar verdiği görülmüştür. Sonuçlar ışığında ileri çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.