Akademik Veri Yönetim Sistemi
4.Uluslararası Sosyoloji ve Ekonomi Kongresi, Ankara, Türkiye, 21 - 22 Aralık 2019, ss.188-189
Literatürde şeffaflık raporlarından yararlanılarak bağımsız denetim kuruluşlarının gelirlerini
etkileyen unsurları inceleyen az sayıda çalışma bulunmakla beraber denetim şirketlerinin kalite
güvence sistemi kurulması ve kalite kontrol incelemelerinin gelirleri üzerindeki etkisini
belirlemeye yönelik yapılmış bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada, bağımsız denetim
kuruluşlarının yayımladıkları 2018 yılı şeffaflık raporlarında yer verdiği bilgiler içerik analizi
yöntemiyle incelenmiştir. Bu kapsamda şeffaflık raporları ile bağımsız denetim kuruluşlarının
özellikleri hakkında sunduğu bilgilerin ne kadar açık ve yeterli olduğunu araştırmak için ilgili
bilgilerin bağımsız denetim gelirleri üzerindeki belirleyici etkisi SPSS 16.0 paket programında
çoklu doğrusal regresyon modeli ve stepwise yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda;
denetim hizmeti verilen KAYİK sayısı, bağımsız denetim kuruluşlarının uluslararası denetim
ağına üyelik durumu, kilit denetçi sayısı ve kalite güvence sisteminin etkinliği bağımsız
değişkenleri bir bütün olarak ele alındığında denetim geliri üzerinde anlamlı ve pozitif yönde
etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Bu değişkenlerin bağımsız denetim geliri üzerinde belirleyici
etkileri bulunmuştur (R2=%76.6, Uyarlanmış R2=%56.5). Kalite Güvence Sistemi kurulması
bağımsız denetim gelirindeki değişkenliğin %15’ ini açıklayabilmektedir. Bağımsız denetim
kuruluşlarınca yapılan kalite güvence sistemi iyileştirmelerinin gelirlerini artırıcı yönde etkiye
sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.