Akademik Veri Yönetim Sistemi
VIII. Uluslararası Şeyh Şa'bân-ı Velî Sempozyumu "Tarihten Günümüze Filistin ve Kudüs", Kastamonu, Türkiye, 15 - 16 Mayıs 2025, ss.80-81, (Özet Bildiri)
Osmanlı Devleti, hudutları dâhilindeki tüm iskân merkezlerinde ahalinin huzurunu sağlamayı temel ilke edinmiştir. Zira klasik İslam düşüncesi ve Osmanlı geleneğine göre
hükümdarlar ibadullahın koruyucusu ve gözetleyicisidirler. Ahaliyi Allah’ın padişaha emaneti şeklinde tanımlayan “vedîatullah” anlayışı da bu düsturu en iyi ifade eden örneklerden biridir. Dolayısıyla hükümdar, başkentte ve taşrada tebaanın idaresinde görev alanları bu düşünce doğrultusunda istihdam etmiş ve emanetin korunmasını buyurmuştur. Diğer yerlerde olduğu gibi Filistin bölgesinde de bu hususa ehemmiyet verilmiştir.
Hazırlanan bu bildirinin merkezinde tarihi Filistin coğrafyasının köklü şehirlerden biri olan
Remle bulunmaktadır. 18. yüzyılda Osmanlı Devleti’ne bağlı Remle’de farklı gerekçelerle
yaşanan asayiş olayları ile söz konusu hadiseler karşısında Osmanlı Devleti’nin tutumu bildirinin ana konusunu teşkil etmektedir. Remle, mezkûr yüzyılda farklı sebeplerden kaynaklanan asayiş sorunlarıyla karşı karşıya kalmıştır. Ahali arasında tepkiyle karşılanan ve başkent İstanbul’un gecikmeden müdahale etmeye çalıştığı güvenlik hadiseleri arasında eşkıyalık hareketleri, hac güzergâhı üzerinde hacılara rahatsızlık verilmesi ve kimi vakıfların işleyişine müdahale edilmesi gibi örnekler bulunmaktadır. Remle’nin güvenliğine ve toplumsal huzuruna sekte vuran bu olayların izi sürülürken Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’na bağlı Osmanlı Arşivleri kataloğu içerisinde yer alan muhtelif belge ve defterler çalışmanın ana kaynağını teşkil etmiştir. Ayrıca çalışmayı destekleyen telif eserlerden yararlanılmıştır. Böylece Remle’de kaynaklara yansıyan asayiş sorunları hakkında bilgi verildikten sonra Osmanlı yönetiminin hadiseler karşısında almaya çalıştığı tedbirlere ve çözüm yollarına değinilmiştir. Bu suretle bölgede nizam ve intizamın sağlanması süreci arşiv vesikalarına dayalı olarak ortaya konulup yönetimin krizlere müdahale yöntemi 18. yüzyıl Osmanlı Remlesi özelinde takip edilmiştir.
The Ottoman State adopted the basic principle of ensuring the peace of the inhabitants in all settlement centers within its borders. This is because, according to classical Islamic thought and the Ottoman tradition, rulers were the protectors and watchdogs of ibadullah. The concept of “vedîatullah”, which defines the people as the trust of Allah to the sultan, is one of the best examples of this principle. Therefore, the sovereign employed those in charge of the administration of the subjects in the capital and provinces in line with this idea and ordered the protection of the trust. In Palestine, as elsewhere, this issue was given great importance.
The center of this paper is Ramla, one of the deep-rooted cities of the historical Palestinian geography. In the 18th century, the main subject of the paper is the public order incidents that took place in Ramla in the Ottoman State for different reasons and the attitude of the Ottoman State in the face of these incidents. In the 18th century, Ramla faced public order problems arising from different reasons. Among the security incidents that provoked reactions among the locals and prompted the capital Istanbul to intervene without delay were banditry, harassment of pilgrims on the pilgrimage route, and interference in the functioning of some foundations. While tracing these incidents that interfered with the security and social peace of Ramla, various documents and ledgers in the catalog of the Ottoman Archives of the Presidency of the Republic of Turkey’s State Archives Directorate constituted the main source of the study. In addition, copyrighted works supporting the study were utilized. Thus, after providing information about the public order problems in Ramla as reflected in the sources, the measures and solutions that the Ottoman administration tried to take in the face of the events were mentioned. In this way, the process of maintaining order and order in the region is revealed based on archival documents and the intervention method of the administration in crises is followed in the 18th century Ottoman Ramla.